Avrupa Komisyonu Avrupa Birliği’nde borsalar, takas kuruluşları ve kripto para borsaları üzerindeki denetimi tek elde toplamayı hedefleyen kapsamlı bir paket üzerinde çalışmaya başladığını duyurdu. Financial Times’ın 2 Kasım 2025 tarihli haberine göre amacın 27 ayrı ulusal otoriteye dağılmış gözetimi sadeleştirerek maliyetleri düşürmek ve sermaye piyasalarını derinleştirmek olduğu açıklandı. Taslağın, Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi’nin (ESMA) yetkilerini büyütüp sınır ötesi oyunculara doğrudan denetim getirebileceği vurgulandı. Aralık ayında entegrasyon paketinin sunulması bekleniyor.
Merkezileşme Hamlesinin Kapsamında Neler Var?
Plan, hisse borsalarıyla birlikte kripto para borsaları ve merkezi takas kuruluşlarını da kapsıyor. Böylece çoklu lisans ve farklı raporlama şemaları nedeniyle artan uyum maliyetlerinin azaltılması amaçlanıyor. ESMA’ya verilecek tahkim rolüyle ulusal denetçiler arasındaki görüş ayrılıklarının hızlıca çözülmesi de planın parçalarından biri.
ESMA’nın rolünün büyütülmesi yeni bir hamle değil. Kurum, MiCA ve AB kara para aklama rejimiyle birlikte kripto para hizmetlerinde denetim boşluklarını kapatacak kılavuzları daha önce yayımlamıştı. Ancak şimdi odak noktanın kuralların sahada nasıl ve ne hızla uygulanacağına kaydığı belirtildi.
Siyasi Destek ve İtirazlar Bir Arada
Fransa gibi daha bütünleşik bir piyasa isteyen ülkelerin adımı desteklediği ifade edildi. Almanya cephesinin prensipte açık, detayda dikkatli bir çizgide ilerlediği, Lüksemburg ve Dublin gibi finans merkezlerinin ise yerel ekosisteme zarar ve ek denetim masrafları riski nedeniyle konuya soğuk baktığı vurgulandı.
Kripto para piyasası açısından merkezileşmiş gözetimin sınır ötesi hizmetlerin yaygınlaştığı bir dönemde lisanslama ve gözetimde netlik sağlayabileceği vurgular arasında yer aldı. Bununla birlikte, tek merkezli denetimin uyum ücretlerini yükseltip yenilik hızını yavaşlatabileceği yönünde kaygılar da sürüyor. Nihai dengenin ise ölçek ekonomisi ve yatırımcı koruması ile yerel rekabet ve esneklik arasında kurulacağı vurgulandı.