ABD Başkanı Donald Trump Nvidia’nın Çin’e yapay zeka çip satışlarını daha da sıkılaştırmayı düşünüyor. Bu adımın ardında DeepSeek’in R1 modelinin piyasaya sürülmesinin ardından ortaya çıkan yankılar yatıyor. Bloomberg’in adı açıklanmayan kaynaklara dayandırdığı haberine göre Trump yönetimi Nvidia’nın Çin’e H20 AI işlemcisinin ihracatını yasaklamayı gündemine almış durumda. H20 çipi Nvidia’nın yüksek performanslı H100 modelinin daha yavaş bir versiyonu olarak geliştirilmiş ve mevcut ABD yaptırımlarıyla uyumlu şekilde Çin pazarına sunulmuştu.
Nvidia’nın Küresel Payı Tehlikede mi?
Eğer Trump yönetimi yüksek performanslı çiplerin ve yarı iletkenlerin Çin’e ihracatına yönelik daha sıkı önlemleri hayata geçirirse bu 2022’den bu yana dördüncü kez benzer bir kısıtlama anlamına gelecek.
Daha sert ihracat kontrolleri Nvidia için daha düşük kar marjları anlamına gelebilir. Ayrıca ABD’nin küresel yapay zeka sektöründeki liderliğini sarsabilir. Açıkçası Washington bir yandan ulusal güvenliği ön planda tutmaya çalışırken diğer yandan Amerikan şirketlerinin rekabet gücünü koruma çabasında. Ancak dengeyi sağlamak hiç de kolay görünmüyor.
DeepSeek’in R1 modelinin piyasaya sürülmesiyle Nvidia’nın hisse senedi fiyatlarında düşüş yaşandı. Yapay zeka çipleri küresel teknoloji rekabetinde en kritik bileşenlerden biri haline gelmişken ABD’nin bu alandaki lider şirketlerine uyguladığı kısıtlamalar uzun vadede ne tür sonuçlar doğuracak merak konusu.
ABD’nin Yaptırımları Geri Tepebilir mi?
ABD Nvidia’nın H100 çiplerinin Çin’e satışını Ekim 2022’de yasakladığında Çin yerli şirketlerine yönelerek daha zayıf yarı iletkenler ve yapay zeka çip kombinasyonları üzerinde çalışmaya başladı. Amaç tek bir tedarikçiye bağımlılığı azaltmak ve tedarik zinciri risklerini en aza indirmekti.
Haziran 2023’te ise Biden yönetimi Çin’e yapay zeka çipi ihracatına daha sıkı düzenlemeler getirmeyi planladığını duyurdu. ABD Ticaret Bakanlığı’na bağlı Sanayi ve Güvenlik Bürosu bu planı Ekim 2023’te resmen uygulamaya koydu. Üstelik bu yeni düzenlemeler daha önce yasal boşluklardan faydalanarak ihraç edilebilen modifiye edilmiş AI çiplerini ve yarı iletken donanımları da kapsıyordu.
Pekin Hep Farklı Yollar Buldu
Ancak her ne kadar ABD yönetimi Çin’in gelişmiş yapay zeka çiplerine erişimini engellemeye çalışsa da Pekin’in farklı yollar bulduğu bir gerçek. Çinli devlet destekli kuruluşlar yasaklı AI donanımlarına Amazon Web Services gibi bulut bilişim platformları üzerinden dolaylı olarak erişmeyi başardı. Ortağı veya taşeronları aracılığıyla işlem gücüne ulaşan Çinli firmalar böylece ABD yaptırımlarını büyük ölçüde aşmayı bildi.
Eleştirmenlere göre bu tür ihracat kısıtlamaları ABD şirketlerini rekabet açısından zayıflatırken diğer ülkelerin yapay zeka işlem gücüne ulaşmasını tam anlamıyla engelleyemiyor. Bir başka deyişle bu yaptırımların Çin’in yapay zeka alanındaki yükselişini durdurup durduramayacağı hala belirsiz. Washington’un sert tedbirleri Amerikan şirketlerini geride bırakırken Pekin’i daha inovatif çözümler üretmeye itebilir. Peki bu hamleler ABD’ye mi yoksa Çin’e mi yarayacak? Asıl soru bu.