Ethereum’un kurucu ortağı Vitalik Buterin 14 Nisan tarihli blog yazısında gizliliğin yalnızca bireysel bir hak değil aynı zamanda merkeziyetsizlik yenilik ve özgürlük için vazgeçilmez bir zemin olduğunu vurguladı. Kripto para dünyası ile yapay zeka teknolojilerinin hızla iç içe geçtiği bu dönemde Buterin gizlilik konusuna dair endişelerini net bir şekilde dile getirdi. Ona göre bireylerin verileri üzerindeki kontrolü zayıfladıkça merkezi sistemlerin gücü artıyor ve bu da Blockchain gibi teknolojilerin temeline zarar veriyor.
Alt Başlıklar
Vitalik Buterin: Gizlilik Herkes İçin Olmalı
Buterin gizliliğin yalnızca teknik bir mesele olmadığını aynı zamanda toplumsal sistemlerin sağlıklı işlemesi için temel bir unsur olduğunu savunuyor. Açık kaynaklı güvenilir ve herkesin kullanabileceği gizlilik araçlarının geliştirilmesi gerektiğini söyleyen Buterin “Gizliliği desteklemek ve gerekli araçları evrensel ve güvenli hale getirmek çağımızın en büyük meydan okumalarından biri” sözleriyle çağrısını yineledi.
Yapay zeka ile birlikte bireylerin çevrim içi davranışları sohbet geçmişleri biyometrik verileri ve hatta zihin aktivitelerine dair bilgilerin toplanmasının sıradan hale gelebileceğini belirten Buterin bu gelişmelerin kişisel mahremiyetin sınırlarını tamamen ortadan kaldırabileceğini söylüyor. Olası bir senaryoda beyin-bilgisayar arayüzleri gibi gelişen teknolojilerle insanların düşünceleri bile birer veri kaynağına dönüşebilir.
ZK-SNARKs ve FHE Gibi Araçlara Dikkat Çekti
Verilerin kötü niyetli kullanımı yalnızca kötü niyetli aktörlerle sınırlı değil. Devletler ya da büyük şirketler çoğu zaman farkında bile olunmadan toplanan bu verileri üçüncü taraflarla paylaşabiliyor veya çıkar için kullanabiliyor. Buterin siyasi rejimlerdeki ani değişikliklerin bu verilerin ne şekilde kullanılacağını bir gecede alt üst edebileceğini de hatırlattı.
Ancak umut da var. Yeni nesil kriptografik araçların kullanıcı verilerini hem koruyabileceğini hem de güveni sarsmadan işlevselliği sürdürebileceğini vurgulayan Buterin özellikle sıfır bilgi ispatları (ZK-SNARKs) ve tam homomorfik şifreleme (FHE) gibi teknolojilere dikkat çekti. ZK-SNARKs sayesinde bireyler kimliklerini açıklamadan güvenilirliklerini ispatlayabiliyor. FHE ile ise veriler şifreli biçimde işlenebiliyor yani veri açığa çıkmadan işlem yapılabiliyor.
Buterin’in mesajı açık. Veri merkeziyetçiliği ile savaşmak ancak kullanıcı dostu gizlilik teknolojilerini yaygınlaştırmakla mümkün olabilir. Aksi halde Blockchain’in sunduğu özgürlük vaadi merkezi yapılar ve yapay zeka birleşimiyle eriyip gidebilir.