ABD’nin Güney Dakota eyaletindeki maaş ödeme sistemindeki hata 9.238 kamu çalışanını bir anda iki maaşlı hale getirdi. Eyalet kasasından aynı anda on binin üzerinde yanlış transfer çıktı. Toplam 12.136 hesaba giden paralar çalışanların birden fazla banka hesabına bölünerek “çifte ikramiyeye” dönüştü. Hatanın kaynağı eyaletin maaş işlemlerini yürüten First Premier Bank’ın bir tedarikçisi tarafından yapılan yedekleme testi sırasında yazılımda oluşan kopya dosya. Yetkililer, paraların çekildiği sabah başlayan geri alma sürecinin ülke çapındaki bankaları da etkilediğini ancak çalışanların yasal olarak fazladan aldıkları tutarı iade etmeleri gerektiğini vurguladılar.
Test Hatası Eyalet Çalışanlarının Maaşlarını İkiye Katladı
South Dakota Devlet Denetçisi Rich Sattgast, hatanın ilk anda küçük bir aksaklık sanıldığını fakat kısa sürede “kar topu” gibi büyüyerek eyalet bütçesinde milyonlarca dolarlık fazladan çıkış yarattığını söyledi. Kayıtlar incelendiğinde test sırasında yedeklenen dosyanın üretim sistemine yeniden yazıldığı anlaşıldı. Böylece banka yazılımı aynı mesai bordrosunu ikinci kez işleme alıp işçilerin hesaplarına aktardı. Eyalet saymanlığından gelen açıklamaya göre olay Güney Dakota’nın haricinde test dosyasının zincirleme etkilediği çok sayıda eyalet dışı bankayı da sıkıntıya soktu.
Hatanın fark edilmesi üzerine First Premier Bank ve iş ortağı şirket yetkilileri düzeltme dosyası oluşturdu. Önce fazla ödemenin geldiği hesaplar donduruldu. Ardından otomatik ters işlem (ACH reversal) başlatıldı. Ancak çalışanların bazıları parayı farklı bankalardaki yan hesaplara yönlendirdiği için geri alma işlemi “tek tuşla” çözülemedi. Banka yöneticileri çift ödemeye dokunan her cent’in geri çekilmesi için kurumlar arası onay gerektiğini bu süreçte maaş sahiplerinin iyi niyetli iş birliğine güvenildiğini belirtiyor.
Bankalar Çift Ödemeyi Geri Çekmek İçin Yarışta
Yanlış transferi alan personelden bazıları fazla tutarın bir kısmını konut kredisi veya fatura ödemelerinde kullandı. Bu durum, ters işlem emrinin ulaşmasıyla birlikte ekstradan borç doğurdu ve çok sayıda çalışan hesap bakiyesini eksiye düşmüş şekilde buldu. Hukuk uzmanları “haksız zenginleşme” maddesi gereği paranın iadesinin zorunlu olduğunu ödenmezse faiz ve dava riskinin masada olduğunu hatırlattı. Sendikalar ise yaşanan karmaşanın çalışan hatası olmadığını iade planlarında esneklik tanınması gerektiğini savunuyor.
Finans çevreleri, olayın bankacılık yazılımlarında yapılan kontrol testlerinin canlı ortama yakın ortamlarda yürütülmesinin önemini bir kez daha gösterdiği görüşünde. Federal Denetim Kurumu da rapor talep ederek benzer kopya dosya risklerini minimuma indirecek yönergeleri güncellemeye hazırlanıyor. İlk bulgulara göre test dosyasının “geri yükle” komutu üretim veritabanına yönlendirildiğinde sistem herhangi bir uyarı vermedi. Uzmanlar, “iki aşamalı onay” gibi basit korumaların dahi olası milyonluk açıkları önleyebileceğini dile getiriyor. Hataya baktığımda bu hatanın Bitcoin’de olmadığını özellikle vurgulamam gerekiyor.
