Uzun bir bekleyişin ardından Ethereum 2.0 nihayet hazır ve çalışıyor. Büyük Ethereum güncellemesi, ağın ölçeklenebilirlik ve güvenlik altyapısında bir dizi değişikliği ele almayı amaçlıyor. En önemlisi ise Proof of Work algoritmasından Proof of Stake algoritmasına geçişi sağlıyor.
Ethereum 2.0 Nedir?
Ethereum 2.0, aynı zamanda “Eth2” veya “Serenity” olarak da bilinir ve Ethereum Blockchain’i için bir güncellemedir. Güncellemeyle, Ethereum ağının hızını, verimliliğini ve ölçeklenebilirliğinin artırılması hedeflenirken, ağda daha fazla işlemin işlenebilmesinin önünü açarken, darboğaz durumlarını minimize etmeyi amaçlıyor.
Ethereum 2.0, birkaç aşamada piyasaya sürülecek ve ilk aşaması 1 Aralık 2020’de kullanılabilir oldu.
Ethereum 2.0’ın Ethereum 1.0’dan Farkı Nedir?
Ethereum 1.0, Proof of Work (PoW) olarak bilinen algoritmayı kullanırken, Ethereum 2.0 bir Proof of Stake (PoS) algoritmasını kullanacak.
Ethereum gibi Blockchain’lerde işlemeler merkezi bir otorite tarafından kontrol edilmez ve doğrulanmaz. İşlemler merkeziyetsiz bir şekilde doğrulanması gerekmektedir. Ethereum ve diğer birçok kripto para birimi şu anda Proof of Work (PoW) olarak bilinen mutabakat algoritmasını kullanıyor.
Bu algoritmada madenciler, karmaşık matematik problemlerini çözmek ve yeni işlemleri doğrulamak için bilgisayar donanımı işleme gücünü kullanır. Bir matematik problemini ilk çözen madenci, Blockchain’i oluşturan tüm işlemlerin kaydına yeni bir işlem ekler. Daha sonra kripto paralarla (Ethereum’da Ether (ETH) ile ödüllendirme yapılır, Bitcoin’de BTC ile) ödüllendirilirler. Bununla birlikte, bu süreçte yoğun kaynak kullanımı söz konusudur.
Proof of Stake (PoS) mutabakat algoritmasında ise, bir işlemin doğrulanması için madenciler madencilik yapmak yerine doğrudan kripto para yatırırlar. Bu doğrulayıcılar, ne kadar kripto para tuttuklarına ve onu ne kadar süreyle tuttuklarına bağlı olarak bir blok doğrulamak üzere seçilirler. Diğer doğrulayıcılar daha sonra bir blok gördüklerini doğrulayabilir. Yeterli onay alındığında Blockchain’e bir blok eklenir. Doğrulayıcılar daha sonra başarılı blok önerileri karşılığında kripto para ile ödüllendirilir. Bu işlem, “forging” veya “minting” olarak bilinmektedir.
PoS mutabakat algoritmasının ana avantajı, PoW’a kıyasla daha fazla enerji verimliliği sağlamasıdır. Bu aynı zamanda bir Blockchain’in güvenliğinin sağlanması için daha fazla işlem gücü (GPU, CPU veya ASIC cihazlar gibi) ihtiyacını ortadan kaldırır.
Ethereum 2.0, Ethereum 1.0’a Kıyasla Nasıl Daha İyi Ölçeklenecek?
Ethereum 2.0’a güncellemesinin ana nedenlerinden biri ölçeklenebilirliktir. Ethereum 1.0 ile Ethereum ağında saniyede yalnızca yaklaşık 30 işlem gerçekleştirilebilmektedir. Bu, ağda gecikmelere ve tıkanıklıklara neden olmaktadır. Ethereum 2.0, saniyede 100 bine kadar işlemin gerçekleşebileceğini vaat ediyor. Bu parça zincirlerin kullanıma sunulmasıyla sağlanacak.
Ara Bilgi: Mevcut Ethereum platformunun yapısı, ardışık bloklara sahip tek bir zincirden oluşan bir Blockchain’den oluşmaktadır. Bu oldukça güvenlidir fakat çok yavaştır ve verimli değildir. Parça zincirlerinin piyasaya sürülmesiyle Blockchain bölünerek işlemlerin ardışık zincirler yerine paralel zincirlerde işlenecekler. Bu, ağı hızlandıracak ve daha kolay ölçeklenebilir olmasını sağlayacak.
Ethereum 2.0 Nasıl Daha Güvenli Olacak?
Ethereum 2.0 özellikle güvenlik durumu göz önünde tutularak tasarlanmıştır. Proof of Stake mutabakat algoritmasının kullanıldığı çoğu ağ, daha merkezi bir sistemdir ve düşük ağ güvenliğine neden olan küçük bir doğrulayıcı grubuna sahiptir. Ethereum 2.0, en az 16.384 doğrulayıcı gerektirmektedir. Bu da onu çok daha merkeziyetsiz ve dolayısıyla güvenli hale getiriyor.
Ethereum Vakfı, kripto para birimindeki olası siber güvenlik sorunlarını araştırmak için Ethereum 2.0 için özel bir güvenlik ekibi de kuruyor.
Ethereum 2.0 Güncellemesi Nasıl Sunulacak?
opaz, Medalla, Spadina ve Zinken gibi bir dizi testnet lansmanının ardından Ethereum 2.0’ın tam olarak piyasaya sürülmesi üç aşamada gerçekleşecek: Aşama 0, 1 ve 2 (geliştiriciler sıfırdan saymayı sever). Aşama 0, 1 Aralık 2020’de başlatıldı ve diğer aşamaların önümüzdeki yıllarda gelmesi bekleniyor.
Aşama 0, Beacon Chain uygulanmaya konulmasını sağlıyor. Beacon Chain, doğrulayıcıların kaydının saklanması ve yönetmenin yanı sıra Ethereum 2.0 için Proof of Stake (PoS) mutabakat algoritmasını kullanır. Orijinal Ethereum PoW zinciri bunun yanında çalışacak, bu nedenle ağ işleyişinde herhangi bir kesinti olmayacak.
2021’de çıkacak olan Aşama 1, Proof of Stake shard’larının entegrasyonunu sağlayacak. Ağın 64 shard’la (Ethereum 1.0’dan 64 kat daha fazla verim sağlayan) piyasaya sürülmesi bekleniyor fakat bu shard’lar başlangıç olarak hesapları veya akıllı sözleşmeleri desteklemeyecekler. 2021’de yapılacak bir ara güncelleme olan Aşama 1.5, güncellemenin Ethereum mainnet’i için resmi olarak bir parçası haline gelmesini ve Proof of Stake geçişini sağlayacak.
2021/22’de başlayacak olan Aşama 2, shard’ların tamamen işlevsel ve akıllı sözleşmelerle uyumlu hale geldiğini göreceğiz. Aynı zamanda, Ether hesaplarının eklenmesi, para transferi ve para çekme işlemlerinin etkinleştirilmesi, çapraz transferlerin uygulanması ve sözleşme çağrılarını içeriyor. Aşama 2, Ethereum 2.0 üzerine inşa edilen ölçeklenebilir uygulamalar için yürütme ortamları oluşturacak.
Ethereum 2.0’ın Geleceği
Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin, önümüzdeki beş ila on yılın Ethereum 2.0 için nasıl sonuç verebileceğine dair bir yol haritası sundu.
This is my approximate view of what the next ~5-10 years of eth2 and beyond might look like.
Roadmap below reflects my own views, others (including future versions of me) may have different perspectives! Details may of course change as we discover new info or new tech. pic.twitter.com/wynMVC04Ag
— vitalik.eth (@VitalikButerin) March 18, 2020
Buterin, “Son iki yılda “mavi gökyüzü” araştırmasından, neyin mümkün olduğunu anlamaya çalışarak somut araştırma ve geliştirmeye, uygulanabilir olduğunu bildiğimiz belirli ilkeleri optimize etmeye ve bunları uygulamaya geçirmeye çalışan sağlam bir geçiş için hazırlık yaptık” değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca, karşılaşılan zorlukların büyük kısmının artık gittikçe artan bir şekilde kalkınma çerçevesine oturduğunu ve kalkınmanın pastadaki payının ancak zamanla artmaya devam edeceğinin altını çizerek bazı zorlu süreçlerin geride kaldığına atıfta bulundu.
Ethereum 2.0, Ether’in (ETH) Fiyatını Nasıl Etkileyebilir?
Bazıları için Ethereum 2.0’ın piyasaya sürülmesi, tam olarak kripto para birimi Ether’in (ETH) ihtiyacı olan güncelleme. Nifty Orchard’ın kurucusu ve Ethereum London organizatörü Jamie Anson, Decrypt’e verdiği demeçte, “Ethereum, katman-2 teknolojisi veya ETH 2.0 aracılığıyla ölçeklenebilirliğe sahip olduktan sonra tüm sorular çözülüyor” dedi ve ekledi: “İşaret fişeği ateşlenecek.”
Başka bir deyişle, daha fazla ölçeklenebilirlik daha fazla kullanım ve bunun bir sonucu olarak daha fazla talep anlamına geliyor. Bu durum, en azından teoride Ether’in (ETH) fiyatının rekor seviyelere ulaşabileceğini işaret ediyor. Anson, “ETH 2.0’ın saniyede 100.000 işlem kapasitesi olacak. Bu, gelecek bir milyar insan için tamamen sorunsuz bir deneyim anlamına geliyor” diyerek de güncellemenin potansiyeline vurgu yaptı.
Mempool’un karmaşıklığına odaklanan Blocknative şirketinin CEO’su Matt Cutler, özellikle Ethereum 2.0’ın piyasaya sürülmesiyle gas ücretlerinin düşebileceği için oldukça iyimser. Decrypt’e konuşan Cutler, “Müşteri tabanımız, işlem ücretlerini düşürmeyi ve ağ verimliliğini artırmayı büyük fırsat alanları olarak görüyor” diyor.
Dahası, büyük kilometre taşlarını önemle takip edildiği kripto para ekosistemi, Ethereum geliştirici ivmesini güçlendirecek. Cutler, kısa vadeli oynaklığa rağmen Ethereum 2.0’ın ETH fiyatı üzerinde uzun vadeli bir yükseliş etkisi yaratacağına inanıyor.