Starknet Nedir, Nasıl Çalışır? 7 Başlıkta STRK Coin Geleceği, Yorum

Starknet, Ethereum 3.968,78 $ için geliştirilen bir Layer-2 ölçeklendirme çözümüdür ve zk-rollup teknolojisi kullanarak işlemleri zincir dışında gerçekleştirir, böylece işlem hızlarını artırır ve maliyetleri düşürür. STARK kanıtlarını kullanarak merkeziyetsiz ve şeffaf bir doğrulama sağlar ve Cairo programlama dili ile geliştirici dostu bir ortam sunar. STRK coin, işlem ücretlerinin ödenmesi, yönetim ve staking için kullanılır. Starknet’in avantajları arasında ölçeklenebilirlik, güvenlik ve geliştirici dostu olması bulunurken, dezavantajları karmaşıklık ve erken aşama sorunlarıdır. Starknet’in başarı potansiyeli Ethereum ana ağı ve topluluk desteğine bağlıdır.

Starknet Nedir?

Starknet, Ethereum için geliştirilen bir Layer-2 ölçeklendirme çözümüdür. Ethereum üzerindeki işlemleri hızlandırmak ve maliyetleri düşürmek amacıyla çeşitli yaklaşımlar geliştirilmektedir. Bu yaklaşımlardan biri de zk-rollup adı verilen teknolojidir. Zk-rollup, işlemlerin bir kısmını zincir dışında gerçekleştirerek kaynak yoğun olan Ethereum ana ağı üzerinde yapılması gereken işleri azaltır. Bu sayede Ethereum ağı üzerindeki yoğunluk azalır ve kullanıcılar daha düşük işlem ücretleri öder.

Starknet, önceki zk-rollup teknolojilerinden farklı olarak zk-SNARKS yerine Scalable, Transparent Argument of Knowledge (STARK) adı verilen yenilikçi bir teknolojiyi kullanır. Bu teknoloji, işlemleri matematiksel olarak doğrulamak için sıralayıcılar ve kanıtlayıcılar adı verilen iki bileşen kullanır ve işlemleri Ethereum ana ağına kaydeder. Starknet, aynı zamanda Cairo adında kendi programlama dilini kullanarak geliştiricilere daha erişilebilir bir geliştirme ortamı sunar.

Starknet Nasıl Çalışır?

Starknet’in çalışma prensibi, Blockchain teknolojisinin merkeziyetsiz ve güvenilir olma amacını koruyarak zincir dışı işlemleri benzer şekilde doğrulamaktır. Bu doğrulama, 2018 yılında tanıtılan STARK kanıtları kullanılarak gerçekleştirilir. STARK kanıtları, merkezi bir partiye güven gerektirmez ve zk-SNARK teknolojisine göre daha şeffaftır.

Sıralayıcılar ve Kanıtlayıcılar

Starknet’in STARK tabanlı Layer-2 çözümünde iki ana bileşen bulunur: Sıralayıcılar ve kanıtlayıcılar.

Sıralayıcılar

İşlemler, Ethereum ana ağına olduğu gibi Starknet’e de gönderilir. Bu işlemler ilk olarak sıralayıcılar tarafından işlenir ve doğrulanır. Sıralayıcılar, Ethereum düğümlerine benzer şekilde çalışır ancak daha fazla yeteneğe sahiptir. İşlemler bir kuyrukta (mempool) sıraya alınır ve bloklara yerleştirilir. Başarısız olan işlemler ilerlemez.

Bir grup işlem yürütülüp bir blokta sonlandırıldığında, bu blok diğer sıralayıcılara onay için gönderilir ve ardından kanıtlayıcılara iletilir.

Kanıtlayıcılar

Kanıtlayıcılar, bir blok içindeki işlemlerin geçerliliğini daha da garantiler. Blokları gruplar halinde düzenleyerek paralel işlem yapar ve bu sayede süreç hızlanır. İşlem adımlarını kaydeden Bir Yürütme İzlemesi ve Starknet’in durumunun nasıl değiştiğini gösteren Bir Durum Farkı oluştururlar.

Yürütme İzlemesi, verileri karıştıran ve hatalı verileri tespit eden bir algoritmadan geçirilir. Rastgele bir işlem örneklemi, binlerce işlemi içeren STARK kanıtları için doğrulama olarak kullanılır.

Ethereum Ana Ağına Yayınlama

STARK kanıtları ve Durum Farkı, tek bir Ethereum işlemi olarak ana ağa iletilir. Bu sayede Starknet, binlerce işlemi tek bir işlemde toplar ve ölçeklemeyi bu şekilde sağlar. Ethereum’da bir düğüm, işlemi kabul eder ve içindeki kanıt ile Durum Farkı’nı açar.

Verifier akıllı sözleşmesi, kanıtın geçerliliğini kontrol eder ve ardından Starknet Çekirdek akıllı sözleşmesine iletir. Burada kanıtın geçerli olduğu ve Durum Farkı’nın mevcut olduğu doğrulanır ve Starknet’in durumu Ethereum üzerinde güncellenir.

Geri kalan süreç, Ethereum’un olağan işleyiş prosedürüdür. Starknet işlemi bir bloğa eklenir ve ağ üzerinde doğrulanarak sonlandırılır.

Starknet’in Avantajları

Starknet’in birçok avantajı bulunmaktadır. Bunlar genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Ölçeklenebilirlik: Starknet, Ethereum ana ağı üzerindeki işlemleri zincir dışında gerçekleştirerek ağın kapasitesini artırır ve tıkanıklığı azaltır. Bu sayede işlem hızları artar ve maliyetler düşer.
• Güvenlik: STARK kanıtları, merkezi bir partiye güven gerektirmeyen ve daha şeffaf bir doğrulama yöntemi sunar. Bu sayede işlemler daha güvenli bir şekilde doğrulanır.
• Geliştirici Dostu: Starknet’in Cairo programlama dili, geliştiricilere daha erişilebilir ve kullanıcı dostu bir geliştirme ortamı sunar. Bu da daha fazla geliştiricinin Starknet üzerinde uygulama geliştirmesini teşvik eder.

Starknet’in Dezavantajları

Starknet’in avantajları olduğu gibi bazı dezavantajları da bulunmaktadır. Bunlar genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Karmaşıklık: STARK teknolojisi ve zincir dışı işlem doğrulama süreçleri, geleneksel Blockchain teknolojilerine göre daha karmaşıktır. Bu da bazı kullanıcılar ve geliştiriciler için öğrenme eğrisini artırabilir.
• Erken Aşama Sorunları: Starknet, henüz nispeten yeni bir teknolojidir ve bu nedenle bazı erken aşama sorunları ve belirsizlikler yaşanabilir. Teknolojinin olgunlaşması zaman alabilir.

Starknet Nasıl Alınır?

STRK coin, Ethereum ana ağı üzerinde bulunan çeşitli merkeziyetsiz borsalarda (DEX) ve merkezi borsalarda (CEX) satın alınabilir. İşlem yapmak için öncelikle bir Ethereum cüzdanına (Metamask, Trust Wallet vb.) sahip olmak gereklidir. STRK coin ile işlem yapmadan önce cüzdanınıza Ethereum (ETH) yüklemeniz gerekmektedir.

• Bir cüzdan oluşturun ve ETH satın alın.
• Cüzdanınızı bir DEX veya CEX platformuna bağlayın.
• STRK coin’i arayın ve satın alın.
• STRK coin daha sonra cüzdanınıza aktarılır ve Starknet ağında kullanılabilir.

Starknet Yorum

Starknet, Ethereum ekosisteminde önemli bir yere sahip olma potansiyeline sahiptir. Özellikle STARK teknolojisi ve Cairo programlama dili Starknet’i diğer Layer-2 çözümlerinden ayıran önemli özelliklerdir.

Starknet’in geliştirilme süreci ve destekleyici yatırımcılar, projenin gelecekteki başarısı için olumlu bir işaret olarak değerlendirilebilir.

Starknet Geleceği

Starknet’in geleceği birçok faktöre bağlıdır. Öncelikle, Ethereum ana ağının ve diğer Layer-2 çözümlerinin gelişimi Starknet’in başarısını doğrudan etkileyecektir. Ayrıca, Starknet topluluğunun ve geliştiricilerinin katkıları, ağın büyümesine ve benimsenmesine önemli bir katkı sağlayacaktır.

STRK coin’in kullanımı ve Starknet ağı üzerindeki uygulamaların çeşitliliği de gelecekteki başarıyı belirleyen önemli faktörlerdir. Starknet’in Proof of Stake (PoS) ağına geçişi ve topluluk yönetimi ağın sürdürülebilirliği ve güvenilirliği açısından önemli adımlar olacaktır.

Özetle Starknet, Ethereum ekosistemine önemli katkılar sağlayabilecek yenilikçi bir Layer-2 çözümüdür. Teknolojinin olgunlaşması ve benimsenmesiyle birlikte, Starknet’in Blockchain dünyasında önemli bir yer edineceği öngörülmektedir.