Kripto Para Stake Etmek Nedir? 10 Başlıkta Kripto Para Stake Nasıl Yapılır?

Bu rehberde kripto para stake etmek nedir, kripto para stake nasıl yapılır, kripto para stake‘i tam olarak nedir, kripto para stake ederken nelere dikkat edilmeli gibi birçok sorunun yanıtı yer almaktadır.

2020, Merkeziyetsiz Finans (DeFi) yılı olarak görülebilirse, bu yeni nesil kripto paraların yükselişinde kripto para stake’inin oynadığı merkezi rolden onurlu bir şekilde bahsetmek gerekiyor.

Endüstri, sabit faiz kazanmak veya farming (çiftçilik) ödülleri elde etmek için kripto para yatıran kullanıcıların sayısında istikrarlı bir artışa ve çoğu zaman meteorik artışlara tanık oldu çünkü iş kanıtı (PoW) Blockchain’indeki madencilerin sayısı yavaş yavaş azalmaya başladı. Tabiki Bitcoin 99.784,00 $ hariç.

Aslında, yalnızca Kraken’in platformunda bir milyar dolardan fazla kripto para yatırılırken, Binance, Huobi ve diğer büyük borsalar da devasa miktarlarda kripto para stake edilmiş olarak duruyor. Öte yandan DeFi platformlarında stake edilen toplam kripto paraların değeri 12 Mayıs 2021 tarihinde 88.9 milyar dolar ile 90 milyar dolara dayandı. Bu, kripto para stake etmeye olan talebin en somut örneği olarak gösterilebilir.

Kripto Para Stake Etmek Nedir?

Kripto para stake nedir sorusunun yanıtı kısaca, bir kullanıcının hisse kanıtı (PoS) tabanlı bir Blockchain ağının operasyonlarını sürdürmeye katılmak için bir kripto para cüzdanında fonlarını kilitlemesi veya tutması olayıdır. Bu olay, katılımcıları ödüllendirirken bir ağın fikir birliğine varmasına yardımcı olması açısından kripto para madenciliğine benzer.

Kripto para stake etmek nedir sorusunun yanıtını öğrendiniz. Devam edelim…

Kripto para stake işleminde, işlemleri doğrulama hakkı bir cüzdanın içinde kaç tane kripto paranın “kilitlendiğine” göre verilir. Tıpkı bir PoW platformunda madencilik yapmak gibi, stake edenler yeni bir blok bulmaya veya bir Blockchain’e bir işlem eklemeye teşvik edilir. Teşviklerin yanı sıra, PoS Blockchain platformları ölçeklenebilir ve yüksek işlem hızlarına sahiptir.

Kripto Para Stake Yapılabilen Başlıca Kripto Paralar

Kripto para stake etmenin artan popülaritesi sayesinde, cüzdanınızda yatırım amaçlı tuttuğunuz kripto para birimlerinden pasif gelir edebilirsiniz. Şimdi kripto para stake karşılığı pasif gelir imkanı sunan en büyük kripto para birimlerinden bazılarını kısaca ele alacağız.

Ethereum 2.0 (Ether – ETH)

Ethereum 4.004,56 $, bugüne kadarki en popüler ikinci kripto para birimi platformu olduğundan, en popüler stake seçeneklerinden biri Ethereum 2.0’dır. ETH’ye yatırım yaptıysanız, sistemin ilk doğrulayıcılarından biri olarak sistemin gelişmesine yardımcı olabilirsiniz.

ETH 2.0’da stake yapabilmek için minimum 32 ETH’ye ve Eth1 ana ağ istemcisine sahip olmanız gerekir. Eth2 Launch Pad‘e giderek başlayabilirsiniz.

Tabii ki DeFi endüstrisinin 2020’deki yükselişini izlediyseniz, büyümelerinin çoğunun, yatırımcılara ERC20 token’ları olarak çalışan çiftçilik protokollerini sağlayan şaşırtıcı potansiyel ödüller verebileceğini biliyorsunuzdur.

Tezos (XTZ)

Tezos, Haziran 2018’de doğdu ve 230 milyon doların üzerinde yatırımla en büyük ilk kripto para teklifi (ICO) olarak büyük bir fırtınaya neden oldu. Likit Proof-of-Stake (LPoS) adı verilen bir PoS algoritmasını kullanmaktadır.

Tezos’un yerel para birimine XTZ adı verilir ve stake sürecine Türkçe karşılığı “pişirme” olan “baking” adı verilmektedir. Fırıncılar ise XTZ ile ödüllendirilir. Ayrıca, kötü niyetli fırıncılar, hisselerine yani XTZ’lerine el konularak cezalandırılır.

Tezos’ta staker/fırıncı olmak için bir kullanıcının 8.000 XTZ tutması ve tam bir düğüm çalıştırması gerekir. Bu noktada küçük kripto para sahiplerinin küçük XTZ miktarlarını stake etmesine ve pişirme ödüllerini paylaşmasına izin veren üçüncü taraf hizmetleri ortaya çıkmıştır. XTZ stake etmenin yıllık getirisi yüzde 5 ila 6 arasında değişmektedir.

Algorand (ALGO)

Algorand’ın (ALGO) temel amacı, düşük maliyetli sınır ötesi ödemelerdir. Bir PoS protokolü olan ağ, güvenlik ve işlem işleme için staker’lara ihtiyaç duyar. Tezos’tan farklı olarak, saf hisse kanıtı (PPoS) konsensüs mekanizmasını kullanır. Tam düğümleri çalıştırmak için staker’lara ihtiyaç bulunmaktadır.

Ayrıca, ALGO delegasyonunu destekleyen üçüncü taraflar da bulunmaktadır. Bu ağlarda staking ödülleri yıllık yüzde 5 ile yüzde 10 arasında değişmektedir. Ödüllerin kullanılan platformlara göre dğeiştiğini unutmayın. Örneğin, Binance Staking kullananlar yüzde 8’lik bir APY’den (yıllık yüzde gelir) faydalanmaktadır.

Icon (ICX)

Karmaşık Kore Blockchain projesi Icon (ICX), doğal olarak stake etmeye izin veren başka bir platform sunmaktadır. Ancak Icon, Algorand ve Tezos’tan, devredilen hisse kanıtı (DPoS) konsensüs algoritmasını kullanması bakımından farklıdır. Bu modelle, belirli sayıda kullanıcı yeni bloklar bulup işlemleri doğrularken, diğerleri kripto paralarını bu varlıklara devreder.

Icon’ın ICX adında yerel bir token’ı bulunmaktadır. Icon’daki yıllık stake ödülleri, yüzde 6 ile 36 arasında değişmektedir.

Kripto Para Stake Nasıl Yapılır?

Kripto Para Borsaları

Kripto para borsaları, platformlarındaki çok sayıda kullanıcı sayesinde doğal olarak stake işine girmiştir. Yatırımcılar ve trader’lar, stake yaparak gelir akışlarını çeşitlendirebilir ve kripto para borsalarında bir kenarda duran fonlarından ek gelir elde edebilirler. Stake’i destekleyen önde gelen kripto para borsaları şunlardır:

Binance

Binance, işlem hacmine göre en büyük kripto para borsasıdır. Bu nedenle, birçok yatırımcı, ticaret platformları aracılığıyla stake yapmayı düşündüklerinde Binance listenin başında yer almaktadır. Buna paralel olarak, Ethereum 2.0 için Binance staking hizmeti Aralık 2020’de hayata geçmiştir.

Kripto para borsası ayrıca DAI, Tether 1,00 $ (USDT), Binance USD (BUSD), BTC ve Binance Coin (BNB 758,64 $) gibi kripto para marketinde listelediği için DeFi stake’i de desteklemektedir. Binance üyeliğiniz yoksa buradaki bağlantıya tıklayarak ömür boyu yüzde 40’a varan komisyon indirimi fırsatıyla kripto para alıp satabilir, kripto para stake hizmetinden faydalanabilirsiniz. Binance’ın stake hizmetine ise buradan ulaşabilirsiniz.

Coinbase

Coinbase, çeşitli kripto para birimlerini stake edebileceğiniz bir başka lider kripto para borsasıdır. ETH 2.0 stake etme dışında, Coinbase’de stake edilebilecek diğer kripto para birimleri ALGO ve XTZ’dir.

Stake Desteği Sunan Soğuk/Özel Cüzdanlar

Bu staking şekline soğuk stake de denilmektedir. Ancak, stake edenin stake edilen kripto paraları aynı adreste tutması gerekir çünkü onları hareket ettirmek kilitlenme sürecini ve süresini bozar ve sonuç olarak stake ödüllerini kaybetmesine neden olur.

Stake etmeyi destekleyen önde gelen soğuk/özel kripto para cüzdanları şunlardır:

• Ledger: Ledger, soğuk cüzdanlar için endüstri lideridir. Donanım cüzdanlarının avantajı, bir stake etme oturumu sırasında kripto paralarınız üzerinde tam kontrole sahip olmanızdır. Ledger, güvenliğinin yanı sıra, kullanıcılarının 7 kripto para birimine kadar stake etmesine izin verir. Stake için desteklediği kripto paralardan bazıları Tron (TRX), ATOM ve ALGO’dur.
• Trust Wallet: Çok yönlü Trust Wallet, Binance tarafından desteklenen özel bir kripto para cüzdanıdır. Cüzdan, kullanıcıların XTZ, ATOM, VeChain (VET), TRX, IoTeX (IOTX), ALGO, TomoChain (TOMO) ve Callisto (CLO) stake ederek pasif gelir elde etmelerini sağlamaktadır.
• CoolWallet S: İlk Bluetooth mobil donanım cüzdanı CoolWallet S, X-Savings özelliği ile uygulama içinde stabilcoin (USDT) stake imkanı sunmaktadır.
• Trezor: Dünyanın en eski donanım cüzdanı, Tezos gibi bazı varlıkların Exodus cüzdanı gibi 30 taraf uygulamalar aracılığıyla stake edilmesini desteklemektedir.

Stake Hizmeti Sunan Platformlar

Sırasıyla ticaret ve depolama yolları olarak ikiye ayrılan kripto para borsaları ve cüzdanların aksine, stake hizmeti sunan platformları yalnızca stake etmeye odaklanmışlardır. Ancak bu platformlar, ücretlerini karşılamak için kazanılan ödüllerin bir yüzdesini kullanıcının gelirinden keser. Bu platformlarda stake’e yumuşak stake (soft stake) denilmektedir.

• Stake Capital: Platform, Loom Network (LOOM), KAVA, XTZ, Aion (AION), Livepeer (LPT) ve Cosmos (ATOM) için stake’i desteklemektedir.
• MyCointainer: MyCointainer kullanıcıları, kripto paralarını stake ederken Power Max, Power Plus ve Basic seçenekleri arasından seçim yapar. Stake ücretleri seviyeye göre değişmektedir. Örneğin, ilk seviye kullanıcılar 1 ABD doları kadar az ödeme yaparken, üçüncü seviye kullanıcılar ayda 10 ABD dolarından fazla ödeme yapar. Platform, zincir üzerinde stake desteği ile 50’den fazla kripto para biriminin stake edilmesine olanak sağlamaktadır.

DeFi Stake’i

DeFi stake’lerinden elde edilen getirileri kontrol etmek için buradaki hesaplayıcıyı kullanabilirsiniz.

• Maker (MKR): Platform, kullanıcıların Bitcoin gibi değişken bir kripto para birimine karşı stablecoin ile ödüllendirilmelerini sağlar. Popülerliği, onu Ethereum Blockchain’ine karşı önde gelen merkeziyetsiz finans protokollerinden biri haline getirdi. Özellikle, DAI, ağın birincil stablecoin’idir. Bu nedenle, yield farming’ciler (verim çiftçileri), kredilere uygulanan faizden ödül alırken, sisteme borçlulara ödünç verilen DAI’yi yatırırlar.
• Synthetix (SNX): Synthetix’in SNX adında bir yerel kripto para birimi bulunmaktadır. Adından da anlaşılacağı gibi, platform genellikle Synths olarak bilinen sentetik varlıkların ihracında kullanılır. Synths, hisse senetleri, kripto paralar ve fiat gibi fiziksel ve gerçek varlıkları temsil etmek için kullanılan sanal varlıklardır.
• Yearn Finance (YFI): Protokol, Şubat 2020’de bir DeFi toplayıcısı olarak ortaya çıktı. Borç vermeyi ve borç almayı kolaylaştırmak yerine, yatırılan fonları en iyi getiri ve daha düşük risk profiline sahip platformlara dağıtır. Örneğin, en ödüllendirici ve daha az riskli getiriyi sağlamak için bu ikisini bulduğunda Aave ve Compound arasında fonları dağıtır.
• Compound (COMP): Compound, kullanıcıların ETH, USD Coin (USDC 0,999876 $), Basic Attention Token (BAT), Ethereum (ETH) ve DAI gibi küçük bir kripto para birimi yelpazesini borç almalarını veya borç vermelerini sağlar. Platform, borç verme havuzlarını kullanır ve kredilere faiz uygular. Protokol, teminat için borçluların belirli bir miktarda desteklenen kripto parayı yatırmalarını bekler.

Kripto Para Stake Platformu Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kripto paralarınızı stake etmek için acele etmeden önce, stake etme platformu seçiminiz kazancınız kadar önemlidir. Yanlış seçim yapmak, kazancınızı ve stake ettiğiniz kripto paraları kaybetmenize neden olabilir. Bir stake platformu seçerken dikkate alınması gerekenler şunlardır:

• Yeni DeFi bir platformu söz konusu olduğunda, özellikle teknoloji uzmanı olmayan bir kişiyseniz, tanıtmaya çalıştıkları protokol ne olursa olsun bir kurucunun veya ekibin sözüne asla itibar etmeyin. Reddit ve Twitter’a gidin ve başkalarının protokol hakkında neler söylediğine bakın. Bu tip mecralardaki öne çıkan isimler genellikle bu yeni platformların dolandırıcılık amacı güdüp gütmediklerini bilirler. Hepsinden önemlisi ise hack ihtimalini tespit edebilirler ve insanları uyarırlar.
• Yıllık getiri oranına veya APY’lere kendinizi fazla kaptırmayın. Platformun itibarı ve yaşı gibi dikkate alınması gereken birçok önemli faktör bulunmaktadır.
• Son derece yüksek stake getirisi vaat eden oltalama tipi dolandırıcılık platformlarına kripto paralarınızı yatırıp riske atmak yerine, mümkün olduğunca Maker, Cool Wallet vb. gibi saygın platformlara bağlı kalın.
• PoS tabanlı bir platformdaki bilgileri kontrol etmek için CoinMarketCap gibi güvenilir analiz platformlarını kullanın. Bu aynı zamanda hizmet olarak stake platformları ve üçüncü taraf stake hizmetleri için de geçerlidir.
• Stake yapmadan önce, stake sürecini yöneten hüküm ve koşulları veya kuralları okuyun. Kurallar, cüzdanın 7 gün 24 saat internete bağlı olması gerekip gerekmediği, stake edilen krripto para biriminin diğer faktörlerin yanı sıra, stake edilmeden önce bir soğuma döneminden geçmesi gerekip gerekmediği ve minimum stake miktarı gibi şeylerle ilgili olurlar ve son derece önemlidir.

Kripto Para Nasıl Stake Edilir?

Bu başlık altında bir kripto para borsasını kullanarak bir kripto para nasıl stake edilir ona bakacağız. Tercih ettiğimiz platform olarak Binance’i ve kripto para birimi olarak Ethereum’u kullanalım.

İlk olarak, bir Binance hesabınız (hesabınız yoksa buradan devam ederek ömür boyu %40’a kadar komisyon indirimi fırsatından faydalanabilirsiniz) ve bir miktar ETH paranız olması gerekiyor. Neyse ki Binance’ı kullanacağınız için kolayca Türk Lirası ile veya kripto para ile ETH alabilirsiniz.

• Binance hesabınız yoksa yukarıdaki bağlantıdan kayıt olduktan sonra veya mevcut hesabınıza giriş yaptıktan sonra üst menüden Finans > Binance Earn > ETH 2.0 stake’e erişin.
• Stake edilen ETH’lerin 24 aya kadar kilitli kalacağını unutmayın. Binance, stake edilen ETH’yi token’laştırır ve ödülleri BETH şeklinde dağıtır.
• “Stake Et”e basın ve stake için tahsis etmek istediğiniz ETH miktarını girin.
• “Onayla”ya tıklayın. Açılan ikinci pencerede, tekrar “Onayla”ya tıklamadan önce hüküm ve koşulları gözden geçirin ve kabul edin.

Bir Donanım Cüzdanını Kullanarak Kripto Para Nasıl Stake Edilir?

Ledger gibi bir donanım cüzdanında kripto para stake etme süreci de benzer şekilde basittir.

• İlk adım, kripto para biriminin (örneğin, ALGO) uygulamasını Ledger’a yüklemektir.
• Ledger Live’dan yeni bir hesap oluşturun ve stake etmek istediğiniz kripto para birimlerini Ledger Live’ı kullanarak cüzdana taşıyın.
• Hepsi bu kadar.

Ama hepsi bu değil. Ledger cüzdanınızda depolanan kripto paraları kullanabilirsiniz ancak kripto parayı diğer cüzdan uygulamalarını kullanarak yönetebilirsiniz. Bu formülü kullanarak stake yapmak, yukarıdaki prosedürle aynı adımları takip eder ancak birinci adımdan sonra üçüncü taraf bir kripto cüzdanı seçersiniz.

Bundan sonra cüzdandan Ledger’a para göndermeniz ve stake etmeye başlamanız gerekiyor. Üçüncü taraf cüzdanın kripto paranızı yönettiğini unutmayın.