Sıfır bilgi (zk) odaklı bir Blockchain olan Mina, yeni gizlilik uygulamalarının kilidini açan en son ana ağ yükseltmesiyle önemli adımlar attı. Benzersiz mimarisiyle tanınan Mina, sadece 22 kilobaytlık oldukça küçük bir Blockchain boyutunu korumak için özyinelemeli zk-SNARK kanıtlarından yararlanıyor. Bu kompakt tasarım, hesaplamaların çoğunu zincir dışına yükleyerek ve yalnızca sonuçta ortaya çıkan kanıtları Mina ana ağında depolayarak verimli doğrulamayı ve minimum depolama gereksinimlerini kolaylaştırır.
3 Yıllık Geliştirme Süreci
Mina’yı geliştiren O1labs’ın CEO’su Brandon Kase’ye göre Blockchain ilk işlevsel zk toparlaması olarak görülüyor. Esasen Mina, çok sayıda işlemi diğer toparlamalara benzer şekilde tek bir kanıtta topluyor, ancak hiçbir zaman bu şekilde etiketlenmedi. Bu yenilikçi yapı, Mina’yı sürekli gelişen bir “her şeyin kanıtı” olarak konumlandırarak, benzer bir merkeziyetsiz ulaşmayı amaçlayan daha merkezi Ethereum 
3.917,89 $ Layer-2 çözümlerinin aksine, temel merkeziyetsiz doğasını vurguladı.
Üç yıllık geliştirme sürecinin ardından geçtiğimiz günlerde yayınlanan Berkeley güncellemesi, Mina’ya çok önemli bir programlanabilirlik katmanı getiriyor. Bu ekleme önemli bir boşluğu gidermekte ve Blockchainnin yeteneklerini geliştirmektedir. Merkeziyetsizlik, Mina için temel bir ilke olmaya devam etmekte ve merkeziyetsiz ethosunun bütünlüğünü korumak için genellikle performansa öncelik vermektedir. Sonuç olarak, Mina’daki merkezi olmayan uygulamalar (dApp’ler) mini rollup’lara benzer şekilde çalışmakta ve ilgili ölçeklenebilirlik iyileştirmelerinden yararlanmakta.
Protokit Kullanacaklar
Mina üzerinde uygulama geliştirmek isteyen geliştiriciler, Ethereum Sanal Makinesi (EVM) benzeri bir arayüz sunan ve Mina’nın benzersiz altyapısında geliştirme sürecini basitleştiren bir uygulama çerçevesi olan Protokit’i kullanabilirler. Bu çerçeve, geliştiriciler için tanıdık araçlar sağlarken, gizlilik ve ölçeklenebilirlik sağlamak için Mina’nın temelindeki zk-SNARK teknolojisinden yararlanıyor.
Mina’dakiler de dahil olmak üzere zk rollup’larının dikkate değer bir özelliği, kullanıcı gizliliğini artırma potansiyelleri. Ölçeklenebilirliğe öncelik veren diğer rollup’ların aksine, Mina’nın yaklaşımı temel gizlilik unsurunu içerir. İspat oluşturma sürecinin bir kısmı, ister telefon ister bilgisayar olsun, kullanıcının cihazında gerçekleşerek hesaplama yükünü dağıtır ve hassas verilerin zincir dışında kalmasını sağlar. Bu yöntem, Mina’nın ham verileri ana Blockchainnden uzak tutarak gizliliği korurken büyük hacimli verileri işlemesine olanak tanır.
Gizlilik Yaklaşımı
Mina’nın gizlilik yaklaşımı, gizliliği doğrudan temel katmanlarına yerleştiren Aleo ve Aztec gibi diğer zk tabanlı projelerden farklı. Bunun yerine, Mina’nın temel katmanı şeffaf kalarak herkesin işlemleri görüntülemesine ve doğrulamasına izin verir, böylece açıklık ve hesap verebilirlik sağlar. Ancak gizlilik, şeffaflık ve gizlilik arasında bir denge sağlayarak daha yüksek uygulama katmanlarında elde edilir.
Ayrıca Mina, Tam Homomorfik Şifreleme (FHE) ve çok partili hesaplama gibi gelişmiş kriptografik teknikleri araştırmakta. FHE, şifrelenmiş veriler üzerinde şifre çözme olmadan hesaplama yapılmasına olanak tanıyarak süreç boyunca veri gizliliğini korur. zk-SNARK’ları tamamlayan bu teknolojiler gelecekteki uygulamalar için umut vaat etmekte. O1labs, zk çerçevesi içinde kısmi homomorfik şifreleme kullanarak bir kavram kanıtı göstermiş ve Mina’da hem gizliliği hem de işlevselliği artırma konusunda devam eden yeniliklere işaret etti.
Haberleri İlk Siz Alın! Bizi Şimdi Telegram'da Takip Edin!
