Hangi kripto para yükselir veya hangi kripto paraya yatırım yapılmalı? Kripto para piyasasındakilerin sıklıkla dile getirdiği sorulardan biridir. Bunun net bir yanıtı yoktur fakat doğru yanıtı bulabilmeniz için izlemeniz gereken bazı anahtar faktörler bulunmaktadır.
Ne aradığınızı bilmiyorsanız, kripto para birimini araştırmak oldukça kafa karıştırıcı olabilir. Piyasa yeni yatırımcılarla dolup taştığından, Bitcoin ve altcoin fiyatları 2020’de yüzde 350’den fazla arttı. 2021 için de durum farksız değil. Bu rakamlara baktığınızda yatırım yapmanın kolay olduğunu düşünebilirsiniz. Bununla birlikte, birçok kripto para geçtiğimiz yıllarda ya çöktü ya da sıfırı gördü. Yatırım yapmadan önce kendi araştırmanızı yapmanız çok önemlidir. Hemen hemen her güvenilir kripto para projesi, o belirli projenin hedefi, yönetimi, kullanım durumları ve teknik özellikleri hakkında ayrıntılı bilgiler içeren bir teknik belge (whitepaper) yayınlar. Bu yazıda, hangi kripto para yükselir sorusunun yanıtını doğrudan vermeyecek olsak da başarılı bir kripto para projesinin temellerinin tartışılacağı basit ama etkili bir liste sunacağız.
[toc]
1) Projenin Teknik Özellikleri
Bir projenin kalitesini belirlemek için öncelikle fiyatına, fiyatın seyrine bakmak yeterli değildir. Yalnızca sayılara bakarak BitConnect’e yatırım yapmanın akıllıca bir hareket olacağını söyleyebilirsiniz. 2017’de BitConnect, birkaç ay içinde 10 dolardan 471 dolara çıktı. Bütün bunlar bir internet aldatmacası sayesinde oldu. O zamanlar fiyatına bakıldığında BitConnect’e yatırım yapma zamanının geldiği düşünülebilirdi ancak sonunda, tüm projenin bir aldatmaca olduğu ortaya çıktı. BitConnect gibi kripto paralara yatırım yapmadan önce doğru araştırmayı yapmanız ileride hata yapmanızı engelleyecektir.
Peki potansiyel yatırım seçeneklerini seçerken nelere dikkat etmelisiniz?
- Ne tür bir Blockchain kullanılıyor?
- Proje merkeziyetsiz mi? (örneğin: DeFi projeleri)
- Token türü ne?
- Ağ olanakları neler (stake, dosya depolama, Oracle veya akıllı sözleşmeler gibi)?
- Konsensüs algoritması ne?
Bunun gibi analizler, projenin teknik yönden neler yapabileceği konusunda size büyük bir fikir verebilir. Örneğin, kripto para broker’ları size yeni bir kripto para veya token’ın özellikleri hakkında sağlam bilgiler sağlayabilir. Öte yandan, teknik özellikler tek başına size yeterince şey söyleyemez (daha sonraları için). Mükemmel bir örnek Ethereum 2.0 olacaktır. İnsanların Ethereum 2.0 için ETH yatırımına yoğunlaşmasının nedenlerinden biri, ağın gelecekte alacağı devasa güncelleme veya teknik yükseltmedir. Bu teknik özetin size her şeyi anlatmadığını akılda tutmak önemlidir. Bununla birlikte, belirli bir projenin inovasyon/ölçeklenebilirlik açısından ne kadar ileri gidebileceği konusunda size bir fikir verecektir.
2) Projenin Arkasındaki Ekip
Her işte olduğu gibi, projenin arkasındaki ekip çok önemlidir. Zor kazandığınız parayı bir kripto paraya yatırmadan önce, projeye dahil olan ekip hakkında biraz araştırma yapmanızı öneririz. Örneğin, Changpeng Zhao (Binance CEO’su) aniden yeni bir projeyle ortaya çıkarsa, bu size ekibin ne yaptığını bildiğinin ve içindeki insanların bu iş için nitelikli olduğunun iyi bir göstergesidir. Deneyim, özellikle değeri son derece değişken olan kripto para piyasasında her şeydir.
Projenin arkasındaki ekibe bakarken aranacak şeyler ise şunlardır:
- Projeye kim liderlik ediyor?
- Ana ekipte kimler var?
- Takımın ne kadar tecrübesi var?
- İlerlemeleri yol haritasıyla uyumlu mu?
- Projeyle ilgili güncellemeler ne sıklıkla yapılıyor?
- Github ekiplerine bir göz atın (genellikle dağıtık kaynak kodu kontrolü için kullanılır)
Ekip analizi yapmak size şirket içi deneyim, vizyon ve ekibin geçmişi hakkında genel bir fikir verecektir. Her zaman bireyin kariyerini kontrol ettiğinizden emin olun (bu, LinkedIn veya kişisel kimlik bilgileri aracılığıyla yapılabilir).
Geçmişte dolandırıcılar, insanların güvenini kazanmak için sahte kişiler yaratmaya çalıştı. Bu nedenle, geçmişi olan bir kişinin bir projeyi desteklemesi genellikle iyiye işaret olacaktır. Proje deneyimli isimler tarafından destekleniyorsa, yatırımın başarılı olma şansı artar.
3) Proje Nasıl Bir Çözüm Sunuyor?
Her takımın kendi ürün vizyonu bulunur. Bazı projeler fütüristik görünse de, diğerleri pratik sorunları çözmeye odaklanır. Ekibin vizyonu ve problemin çözülebilirliği, projedeki gelecekteki gelişmeler için anahtar olacaktır. Çoğu zaman, birden fazla projenin benzer vaatlerle aynı soruna meydan okumak için yola çıktığı görülür. Böyle zamanlarda ilgili tüm projeler hakkında uygun araştırma yapmak önemlidir. Bu, gelecekte hangi projenin en başarılı olacağı sonucuna ulaşmak için yapılmalıdır.
Bu analiz sırasında aranacak şeyler şunlardır:
- Proje nasıl bir çözüm sunuyor?
- Hangi projeler benzer çözümler sunuyor?
- Ekibin iddialarını destekleyecek kanıtları var mı?
- Bu projelerden hangisinin potansiyeli daha yüksek?
Listenizdeki adayları araştırdıktan sonra, hangi projenin mümkün olan en iyi çözümü sunduğunu ve hangisinin uygulanmasının en kolay olduğunu söyleyebilir olacaksınız. Nispeten olgunlaşmamış projelere yatırım yapmanın her zaman yüksek riskli olduğunu unutmayın. Özellikle kripto paralar konusunda yeniyseniz daha dikkatli olun. Yaptığınız her yatırım hakkında kendi araştırmanızı yapmanızın en önemli nedeni budur.
4) Topluluk Analizi
Yeni bir projeyi değerlendirirken onu destekleyen topluluk son derece önemlidir. Elbette hiçbir proje bir gecede ünlü olmaz. Ancak, bir projenin arkasındaki topluluk neyle ilgilendiğiniz gösterebilir. Az takip edilen veya hiç takip edilmeyen gelecek vaat eden bir proje riskli bir yatırımın göstergesi olabilir. Güçlü bir topluluğa sahip olmak önemlidir çünkü aktif bir ekosistem yaratır, güven yaratır ve etkileşimi sağlar. Temel kural, popülerlik arttıkça bir kripto paranın gücünün de artmasıdır. Bu, art arda, ilgili proje hakkında uzun makaleler ve bilgi kaynakları ile sonuçlanır. Aktif ve sağlam bir topluluk, bir projenin ihtiyaç duyduğu ilgiyle ele alınmasının elde edilmesine yardımcı olacaktır.
Topluluk analizi yaparken dikkat etmeniz gereken yönler:
- Projeye yatırım yapan insanlar
- Proje danışma kurulu
- En önemli ortaklar
- Büyük ve kurumsal yatırımcılar
Bu hususları dikkatlice inceledikten sonra, projenin faaliyet gösterdiği sektör içinde güvenilir bağlantılara sahip olup olmadığını anlayabileceksiniz. Örneğin, bazı projeler büyük kuruluşlar tarafından finanse ediliyor ve bu da projenin büyük olasılıkla bir aldatmaca, dolandırıcılık olmayacağını gösterir. Bu aynı zamanda projenin veya kripto paranın arkasındaki ekibin ciddi yatırımcılarla sağlam bağlantıları olduğunu gösterir.
5) Trend Analizi
Piyasadaki trendleri takip etmek çok faydalı olabilir. Bir yatırımcının bakış açısından, kripto para piyasası çok değişken görünebilir. Bu nedenle pazardaki trendlere bakmak, bir projenin potansiyelini ölçmenin ilginç bir yolu olabilir. 2020’de iyi bilinen bir trend ‘DeFi’ (Merkeziyetsiz Finans) idi ve hala öyle. Geçtiğimiz yıl DeFi projelerine yapılan yatırımlar hızla arttı ve bu da projelerin yatırımcılar tarafından büyük ölçüde finanse edilmesine neden oldu.
Pazardaki trendleri bulmanın bazı popüler yolları şunlardır:
- Kripto paralarla ile ilgili haber kaynakları
- Google Trendler
- Fiyat grafiklerinin analizi (teknik analiz)
Trend analizi büyük yatırım fırsatları verir. Popülerlik genellikle bir trend çizgisi ile el ele hareket eder. Uygun araştırma olmadan çoğunluğa katılmak asla sağlam bir oyun planı değildir. Bununla birlikte, yukarıda açıklanan tüm faktörlerle birlikte, piyasadaki duyarlılık hakkında size harika bir fikir verebilir.
Özetle
Hangi kripto para yükselir sorusunun doğrudan bir yanıtı yoktur. Yatırım yapmak her zaman riskli olduğundan, tetiği çekmeden önce araştırabileceğiniz bazı faktörler bulunmaktadır. Pek çok insanın nereden başlayacağı ve neyi arayacağı konusunda hiçbir fikrinin olmaması anlaşılabilir bir durumdur. Bu nedenle sürekli olarak araştırmak, okumak ve izlemek kesinlikle faydanıza olacaktır.