El Salvador’un Bitcoin’i resmi olarak para birimi olarak kabul etmesini hoş karşılamayan Dünya Bankası, “çevre ve şeffaflık” konularında endişeli olduklarını belirterek hareketi desteklemeyeceğini açıkladı. Ancak gelişim organı, yakında Bitcoin’i benimseyen ülkelerin BTC olarak yapacağı ödemeleri kabul etmek zorunda kalabilir.
Dünya Bankası’nın kuruluş sözleşmesi olan 1944 Anlaşma Maddeleri, Dünya Bankası’nın egemen hükümetlerle ilişki kurmayı taahhüt ettiği usul ve ilkeleri özetliyor. Belgedeki ana tema ise üye devletlerden yerel para birimlerinde ödeme kabul etme taahhüdü. Dolayısıyla tüzük, “üye ülkenin resmi para biriminde” ödemelere izin vermenin yanı sıra, merkez bankalarının rezervlerine dayalı “senet veya benzeri yükümlülükler” ile ödeme yapmalarına da izin veriyor.
Bunlar hükümetlerin borcunu kabul ettikleri ancak resmi olmayan belgelerdir. ABD doları, değerli metaller ile desteklenebilirler. Veya El Salvador örneğinde, ulusal kalkınma bankası, Banco de Desarrollo de El Salvador tarafından kurulan 150 milyon dolarlık Bitcoin fonunda BTC ile desteklenebilir.
Burada işler daha da garipleşiyor. II. Maddenin 9. Bölümü, üyeler tarafından bankaya ödenen varlıkların sürekli olarak yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. Yani, yerel para birimi değer kazandıysa, Dünya Bankası doğru olanı yapmalı ve kazançları geri vermesi gerekiyor.
Buna karşılık, yerel para birimi değer kaybetmişse üye marj çağrısı alır ve makul bir süre içinde kendi para biriminin değerini korumaya yetecek bir ek tutarı Banka’ya ödemek zorundadır. Ya da başka bir deyişle: Bitcoin depolanmaya başlanmışsa, Dünya Bankası’nda birikmeye başlar.
Tüm bunlar, Dünya Bankası’nın El Salvador’un kendi para birimini seçme konusundaki egemen hakkına saygı gösterip göstermeyeceğine bağlı.
Bu önceden belirlenmiş bir sonuç değil. Reuters geçtiğimiz günlerde bunu sordu ve bir Dünya Bankası sözcüsü, “Para birimi şeffaflığı ve düzenleyici süreçler de dahil olmak üzere çeşitli şekillerde El Salvador’a yardım etmeye kararlıyız. Hükümet Bitcoin konusunda yardım için bize başvursa da, bu, çevresel ve şeffaflık eksiklikleri göz önüne alındığında Dünya Bankası’nın destekleyebileceği bir şey değil.” cevabını aldı.
Öte yandan Dünya Bankası, son altı yılda fosil yakıt projelerine 12 milyar dolardan fazla yatırım yaptı ve bu, toplam yatırım portföyünün en az yüzde 6’sını temsil ediyor. Ayrıca, üretilen her bir ons altın için ortalama 0,8 ton CO2 salan altın madenlerine rağmen üyelerden altın ödemeleri kabul ediyor. Yine de Bitcoin’in karbon ayak izi konusunda endişeliler. Bu nedenle, bazı tahminlere göre bitcoin madencilerinin yüzde 76’sının zaten yenilenebilir enerji kullandığı belirtiliyor.
Tüm bunlarla birlikte, Bitcoin ağında yapılan her işlem, tüm piyasa katılımcıları tarafından tamamen görülebilen değişmez bir dijital deftere (Blockchain) kaydedilir. Bu, onu şimdiye kadar var olan en şeffaf parasal ağ yapıyor.
