Bankalar arası para transferleri yıllardır süren bir konu. Ancak son zamanlarda teknolojiyle iç içe geçen finansal sistem yeni fırsatlar ve risklerle dolup taşıyor. Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), tokenizasyonun bu sistemler üzerindeki etkilerini ele alan dikkat çekici bir rapor yayınladı. Raporda tokenizasyonun işlemleri hızlandırıp maliyetleri düşürebileceği söyleniyor. Elbette bu kulağa hoş geliyor ancak işin diğer yüzünde ciddi riskler var. Yönetişim boşlukları ve likidite problemleri gibi.
Tokenizasyon Nedeniyle Finansal İstikrar Tehlikede
Evet tokenizasyonun sunduğu avantajlar var. Fakat BIS bu sürecin finansal istikrar üzerinde ciddi sonuçlar doğurabileceği konusunda uyarı yaptı. Düşünsenize yasal çerçeve tam olarak belirlenmemişken kredi ve likidite risklerinin nasıl kontrol edileceği hala muamma. Hele ki merkeziyetsiz yapılar bu denkleme eklendiğinde işin içinden çıkmak zorlaşıyor.
Bu noktada piyasaların şekil değiştirebileceği ve bunun da para politikalarına yansıyacağı açıkça belirtilmiş. Para politikalarının etkilenmesi yani merkez bankalarının para arzını kontrol etmekte zorlanabileceği ihtimali bir hayli düşündürücü.
BIS Genel Müdürü Agustín Carstens tokenizasyonun finansal sistemin güvenliğini ve verimliliğini artırabileceğini belirtiyor. Ama her şeyin güllük gülistanlık olmayacağı aşikar. Ekonomik, teknik ve yasal engellerin aşılması gerekiyor. Mesela, ABD’de repo işlemlerinin iflas durumunda sağladığı yasal korumanın tokenlaştırılmış versiyonlarda nasıl işleyeceği henüz net değil. Tam bir muamma!
Bankaların Token Denemeleri
Peki bankalar ne yapıyor bu süreçte? Birçok büyük banka tokenlaştırılmış mevduatlarla ilgili denemelere başladı bile. Eylül ayında İngiltere Finans Birliği (UK Finance) bu denemelerin sonuçlarını duyurdu. Ev satın alımları ve tahvil yerleşimleri gibi farklı senaryolar test halinde. Ancak testlerin başarılı olması yetmez. Ticari anlamda geniş çapta benimsenmesi için daha kapsamlı kullanım alanlarının geliştirilmesi şart. Bankalar arasında tam bir yarış havası esiyor!
Özellikle Barclays, HSBC UK, Mastercard ve Visa gibi devler tokenizasyonun işlem verimliliğini artırmada ve programlanabilir ödeme sistemlerinde nasıl bir fark yaratabileceğini araştırıyor. Yani, ödeme dünyası köklü bir değişim geçiriyor. Ancak bu geçişin sancılı olup olmayacağını zaman gösterecek. Kim bilir belki de yakında bu dev şirketler tokenlarla ödeme yapmayı standart hale getirir. Biz de her gün bu yeni sistemlerle işlerimizi hallederiz!