Buterin’in makalesi, Starkware’in yeteneklerinde büyük bir ilerleme kaydettiğini vurguluyor. M3 çipli bir dizüstü bilgisayarda saniyede 620.000 Poseidon2 hash değerinin kanıtlanabilmesi, Ethereum 3.932,09 $ ağında daha verimli ve güvenilir bir ZK-EVM oluşturmanın önünü açıyor. Bu başarı, Poseidon2 hash fonksiyonunun güvenilir kabul edilmesi koşuluyla, ZK-EVM geliştirmedeki temel zorluklardan birini çözüyor.
Circle STARK’ların Basitliği ve Karmaşıklıkların İzolasyonu
Circle STARK’lar, geliştiricilere normal STARK’lara kıyasla fazla bir karmaşıklık getirmiyor. Buterin, daire FRI’daki “polinomları” içeren matematiksel ilkelerin başlangıçta zor olduğunu kabul ediyor. Ancak, bu karmaşıklıklar iyi kapsüllendiği için, geliştiriciler bu detaylarla doğrudan ilgilenmek zorunda kalmadan üst düzey görevlere odaklanabiliyor. Bu soyutlama, geliştiricilerin karmaşık matematikle boğuşmadan daha verimli ve etkili bir şekilde çalışmasını sağlıyor.
Mersenne31, BabyBear ve Binius gibi ikili alan tekniklerinin birleştirilmesi, STARK’ların temel katmanının verimlilik sınırlarını zorluyor. Bu kombinasyonlar, STARK optimizasyonunun odak noktasını değiştiriyor. Gelecekteki çabalar, hash fonksiyonları ve dijital imzalar için aritmetik işlemlerin iyileştirilmesine, verimliliği en üst düzeye çıkarmak için bu ilkellerin kendilerini geliştirmeye odaklanacak.
Buterin, özyinelemeli yapıların giderek daha önemli hale geleceğini öne sürüyor. Bu yapılar, hesaplama süreçlerini ölçeklendirmek için paralelleştirmeye olanak tanır. Ek olarak, aritmetik sanal makinelerin geliştirilmesi, STARK’larla çalışmak için daha sezgisel ve verimli araçlar sağlayarak geliştirici deneyimini iyileştirecek.
STARK’ların Geleceği
Buterin’in görüşleri, STARK’ların temel katmanının yüksek düzeyde optimize edildiği bir geleceğe işaret ediyor. Karmaşıklığın kapsüllenmesi ve aritmetik ilkellerin ve özyinelemeli yapıların optimize edilmesine doğru kayma, STARK teknolojisinin olgunlaştığını gösteriyor. Bu ilerleme, ZK-EVM’lerin ve STARK’lara dayanan diğer uygulamaların performansını ve kullanılabilirliğini artırmayı vaat ediyor.
Buterin’in makalesi, sıfır bilgi ispatları alanında sürekli yenilik ve optimizasyonun önemini vurguluyor. STARK’ların temel unsurları daha verimli hale geldikçe, sofistike ve ölçeklenebilir uygulamaların potansiyeli artıyor. Bu durum, Blockchain teknolojisinde daha geniş bir benimseme ve yeni olasılıkların önünü açıyor.