Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tüm çabalarına rağmen Amerikan dolarının halen küresel finansın en güçlü aracı olduğunu kabul etmek zorunda kaldı. Kazan’da düzenlenen yıllık zirvede yaptığı konuşmada Putin ABD’nin doları bir “siyasi silah” olarak kullandığını vurguladı. Aslında burada şaşırtıcı olan pek bir şey yok. Doların küresel ekonomideki gücü kolay kolay sarsılacak bir yapı değil. Putin de bu gerçeği gizlemiyor. Ayrıca Çin ile yürüttükleri ticaretin ruble ve yuanla yapılsa da doların etkisini kırmanın hala zor olduğunu açıkça ifade ediyor. Yani Rusya ve Çin’in adımları bir çözüm sağlıyor ancak her şey güllük gülistanlık değil.
Rusya ve Çin, Doları Terk Ediyor mu?
Putin Rusya ile Çin arasında yapılan ticaretin %95’inin artık ruble ve yuan üzerinden gerçekleştiğini belirtiyor. Bu Batı’nın yönettiği finansal sistemlerden bağımsızlaşma çabalarının bir yansıması. Fakat bu noktada sormak gerekiyor: Gerçekten de doların rolü azaldı mı? Yüzde 95 oranı büyük gibi görünebilir ancak küresel ticaretin geneli düşünüldüğünde dolar halen baskın.
Putin’in BRICS ülkelerine yaptığı Batı finansal ağlarının dışında alternatif bir yapı kurma çağrısı var. Çağrı bu çabanın bir uzantısı olarak görülüyor. Ancak bu süreç o kadar da kolay değil. Bunu söylerken Putin’in şu sözleri de oldukça çarpıcı: “Doları biz terk etmek istemedik. Çalışmamıza izin verilmiyor. Başka çaremiz kalmadı.” Gerçekten de alternatif bir sistem inşa etmekten başka çareleri yok mu yoksa bu biraz da politik bir söylem mi?
BRICS ve Yeni Küresel Ödeme Sistemi
Putin’in BRICS ülkelerine sunduğu yeni yatırım platformu önerisi ise dikkat çekici. Bu platform özellikle gelişmekte olan ülkeler için ekonomik destek sağlamayı amaçlıyor. Ancak her ne kadar Rusya ve Çin gibi ülkeler projeyi desteklese de BRICS’in diğer üyeleri biraz temkinli. Özellikle Brezilya ve Hindistan’ın BRICS’in Çin’in liderliğinde bir anti-Batı ittifakına dönüşme kaygısı taşıdıkları gündemde. Burada ince bir çizgi var. BRICS bağımsızlık ve işbirliği için mi kuruluyor yoksa bir süper gücün hegemonyasına mı hizmet ediyor? Bu sorular platformun geleceği açısından kritik olacak.
Putin’in doların etkisini kırma çabası yalnızca Rusya ve Çin’in değil BRICS ülkelerinin de dikkatini çeken bir adım. Ancak bu adım her ülke için aynı cazibeyi sunmuyor. Bazı ülkeler için alternatif sistemler umut verici olsa da kimileri için soru işaretleri yarattığı açık. Özellikle küresel ekonominin karmaşıklığı düşünüldüğünde bu yeni yapılar ne kadar etkili olacak zaman gösterecek.
Burada eklemek gerekir ki her ne kadar Putin doların gücünü kırmaya çalışsa da küresel ticaretin devasa ağı ve ABD’nin finansal gücü karşısında bunu başarmak hiç kolay değil. Herkesin aklında şu soru var: Rusya Çin ve BRICS ülkeleri bu stratejiyi ne kadar sürdürecek?
