Fantom (FTM), merkeziyetsizlik, güvenlik ve ölçeklenebilirlik gibi birçok Blockchain’in karşılaştığı üçlü açmazı çözmeyi amaçlayan bir Blockchain ağıdır. Lachesis konsensüs mekanizması ile ölçeklenebilirlik, hızlı işlem süreleri ve düşük maliyetler sunar. Fantom, geliştiricilerin merkeziyetsiz uygulamalar (dApp’ler) oluşturmasına ve akıllı sözleşmeler çalıştırmasına imkan tanır. Proje, Dr. Ahn Byung Ik ve Matthew Hur tarafından kurulmuş olup, güçlü bir ekip ve büyük yatırımlar ile desteklenmektedir. Fantom’un geleceği, özellikle merkeziyetsiz finans (DeFi) alanında yenilikçi projelerle parlak görünmektedir.
Fantom Nedir?
Fantom, merkeziyetsizlik, güvenlik ve ölçeklenebilirlik gibi birçok Blockchain’in karşılaştığı üçlü açmazı çözmeyi amaçlayan akıllı sözleşme destekli bir Blockchain ağıdır. Bu üç unsur genellikle “Blockchain trilemması” olarak adlandırılır. Bu da iki unsura odaklanmanın, diğerinde taviz vermeyi gerektirdiği anlamına gelmektedir.
Fantom, bu dengeyi aşmayı ve yenilikçi bir Proof of Stake (PoS) konsensüs mekanizması olan Lachesis ile tüm unsurlarda iyileştirmeler yapmayı hedeflemektedir. Fantom ağının ana ağ varlığı FTM‘dir ve staking, önemli kararlarda oy kullanma, ödeme yapma ve işlem ücretlerini karşılama gibi çeşitli amaçlar için kullanılır.
Fantom Nasıl Çalışır?
Fantom ağı dört temel prensip üzerine inşa edilmiştir:
Modülerlik
Fantom’un modüler mimarisi, yüksek derecede özelleştirilebilir olmasını sağlar. Kullanıcılar, Ethereum 3.671,67 $ tabanlı dApp’ler kolayca Fantom ana ağına taşıyabilirler. Bu ağ, Fantom tarafından geliştirilen ve ağı güçlendiren açık kaynaklı Blockchain olan Opera tarafından desteklenmektedir.
Ölçeklenebilirlik
Fantom üzerinde inşa edilen uygulamalar birbirinden bağımsızdır, bu nedenle bir uygulamanın performansı ve stabilitesi daha geniş ağdaki trafiğin etkisi altında kalmaz.
Açık Kaynak
Fantom protokolünün altında yatan kod, herkes tarafından Github’da görülebilir ve özelleştirilebilir. Bu, ağın daha geniş bir topluluk tarafından geliştirilmesine olanak tanır.
Güvenlik
Fantom, Lachesis konsensüs mekanizması ile güvence altına alınmıştır. Bu mekanizma, Klasik ve Nakamoto konsensüs sistemlerinden daha hızlı, daha güvenli ve daha ölçeklenebilirdir.
Lachesis Konsensüs Mekanizması
Fantom’un Lachesis konsensüs mekanizması, mevcut Blockchain’lerin ölçeklenebilirlik problemlerini çözme şekliyle benzersizdir. Lachesis’in üç ana özelliği vardır:
Nihai Olma (Finality)
FTM coin’i birine gönderirken Blockchain onaylarını beklemeye gerek yoktur, bu da işlem tamamlanmasını çoğu Blockchain’den çok daha hızlı hale getirir.
Lider Olmama (Leaderless)
Geleneksel PoS protokolleri genellikle işlemleri işlemek için daha az doğrulayıcıya (liderlere) sahiptir. Lachesis liderlik yapmaz, bu da ağın güvenliğini artırır çünkü ağın kaderi hatalar yapabilecek, bencilce hareket edebilecek veya saldırganlar tarafından etkilenebilecek seçkin bir grup insanın elinde değildir.
Asenkron Bizans Hata Toleransı (aBFT)
Düğümler, bazıları kötü niyetli davransa bile ve ne kadar kötü niyetli olurlarsa olsunlar, dürüst bir şekilde uzlaşabilirler. Asenkronluk, tüm düğümlerin aynı anda anlaşmaya varmasını gerektirmez.
Asenkron Bizans Hata Toleransı (aBFT) Açıklaması
aBFT, Bizans Hata Toleransı (BFT) üzerine geliştirilmiştir. BFT, düğümlerin birbirine güvenmeden işlem zamanlaması ve sırasını anlaşmalarını sağlar. Geleneksel BFT mekanizmaları, ağdaki kötü niyetli düğüm sayısı toplam düğüm sayısının üçte birine eşit veya daha fazla olduğunda dürüst bir uzlaşıya varılamaz. aBFT ise bu üst sınırı kaldırır ve daha fazla kötü niyetli düğüm olsa bile adil bir uzlaşıya varılabilir.
Fantom’u Değerli Kılan Nedir?
Fantom, birçok geleneksel Blockchain karşılaştığı ölçeklenebilirlik sorunlarını yüksek hızlı konsensüs mekanizması Lachesis ile çözer. Lachesis, liderlik yapmaz, nihai sonuçlar sağlar ve Asenkron Bizans Hata Toleransı sunar, bu da zincirin güvenlikten ödün vermeden ölçeklenmesini sağlar. Dahası FTM coin göndermek bir saniye sürer ve işlemler kuruşun kesirleri kadar ucuzdur.
Geliştiriciler, Fantom üzerinde dApps oluşturabilir ve akıllı sözleşmeler çalıştırabilir. Şu anda, çapraz zincir takasları için 1inch, en büyük merkeziyetsiz borsalardan biri olan SushiSwap, BitGem ve Bitlootbox NFT’leri ve kripto para kabul eden bir seyahat rezervasyon hizmeti olan Travala gibi birçok proje Fantom ağında dApps dağıtmıştır.
Fantom’u Kim Yarattı?
Fantom’un arkasındaki fikir, Güney Koreli bir bilgisayar bilimcisi olan Dr. Ahn Byung Ik ve Danışman Matthew Hur tarafından ortaya atılmıştır. Fantom, 2018 yılında resmi olarak kurulmuş ve iki finansman turunda 40 milyon dolar toplamıştır. Test ağı diğer bir deyişle testnet Aralık 2018’de başlatılmıştır. Proje, lider Blockchain yatırım şirketlerinden ek finansman sağlamıştır. Bunlar arasındaki aşağıdaki şirketler öne çıkmaktadır:
- Alameda Research’ten 35 milyon dolar
- HyperChain Capital’den 15 milyon dolar
- BlockTower Capital’den 20 milyon pound
Tüm bunlarla birlikte Fantom ana ağı Aralık 2019’da 3.175 milyar adet FTM coin’in ihraç edilmesiyle başlatılmıştır. Coin dağılımı şu şekildedir:
- Yüzde 40’ı halka ve özel satış yatırımcılara
- Yüzde 15’i danışmanlara
- Yüzde 10’u kurucu ekibe
- Yüzde 3,6’ı stratejik rezerve
- Yüzde 31,4’ü staking ödülleri için ayrılmıştır.
Fantom’un Avantajları
Fantom, ölçeklenebilirlik sorunlarına yenilikçi çözümler sunarak Blockchain teknolojisinin sınırlarını zorlamaktadır. Lachesis konsensüs mekanizması, işlem sürelerini büyük ölçüde azaltırken güvenliği artırır ve ölçeklenebilirliği sağlar. Ayrıca, ağ üzerindeki dApp’ler arasında bağımsızlık, performansın düşmemesini sağlar.
Açık kaynak kodlu yapısı, geniş bir geliştirici topluluğunun katkıda bulunmasını mümkün kılmaktadır.
Fantom’un Dezavantajları
Fantom’un avantajlarına rağmen bazı dezavantajları da vardır. Örneğin, ağ hala nispeten yeni olduğundan, büyük ölçekte benimsenmesi zaman alabilir. Ayrıca, diğer büyük Blockchain projelerine kıyasla daha az tanınmış olabilir, bu da pazar payını sınırlamaktadır. Ayrıca, aBFT mekanizmasının karmaşıklığı, bazı kullanıcılar ve geliştiriciler için zorlayıcı olabilir.
Fantom Nasıl Alınır?
Birçok büyük kripto para borsasından FTM coin satın alınabilmektedir. Kullanıcılar, bir borsa hesabı oluşturarak ve hesabına para yatırarak FTM coin satın alabilirler. FTM coin, kullanıcıların cüzdanlarına çekilebilir veya staking ve diğer ağ içi işlemler için kullanılabilir.
Fantom Yorum
Fantom, Blockchain teknolojisinin geleceği için umut verici bir projedir. Hızlı işlem süreleri, düşük maliyetler ve ölçeklenebilirlik gibi özellikler, onu hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için çekici kılmaktadır.
Fantom’un arkasındaki güçlü ekip ve alınan büyük yatırımlar, projenin gelecekte daha da büyümesini ve benimsenmesini sağlayabilir.
Fantom Geleceği
Fantom’un geleceği, özellikle DeFi alanında birçok yenilikçi projeye ev sahipliği yaparak parlak görünmektedir. Ağın ölçeklenebilirliği ve düşük maliyetleri daha fazla projenin Fantom üzerinde geliştirilmesine ve kullanıcı tabanının genişlemesine yol açabilir. Ayrıca, Lachesis konsensüs mekanizmasının geliştirilmesi ve daha geniş bir benimsenme Fantom’un kripto para dünyasında daha büyük bir rol oynamasını sağlayabilir.