Cosmos (ATOM), farklı Blockchain ağlarının etkileşimini sağlamak için oluşturulmuş, merkezi otoriteye ihtiyaç duymadan veri ve coin paylaşımını kolaylaştıran bir platformdur. İsviçre merkezli Interchain Foundation tarafından geliştirilen Cosmos, 2014 yılında Jae Kwon ve Ethan Buchman tarafından kurulmuştur. Cosmos, Tendermint konsensüs algoritmasını kullanarak Blockchain’lerin güvenliğini sağlar ve ATOM coin ile çalışan bir Proof of Stake (PoS) Blockchain’idir. Avantajları arasında farklı Blockchain’lerin birlikte çalışabilirliği ve demokratik yönetim bulunurken, karmaşık yapısı ve değişken enflasyon oranı dezavantajlarındandır. ATOM coin, birçok kripto para borsasında satın alınabilir ve stake edilerek ağın işleyişine katkıda bulunulabilir.
Cosmos Nedir?
Cosmos, kurucu ekibi tarafından “Blockchain’lerin interneti” olarak adlandırılan, açık kaynaklı araçlarla çeşitli blockchain ağlarının birbiriyle etkileşimini sağlayan bir platformdur. Cosmos’un temel amacı, veri ve coin paylaşımını programlanabilir hale getirerek merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan ağların birlikte çalışmasını sağlamaktır. Bu özellik, Cosmos’u diğer projelerden ayıran en önemli faktördür. Kendi ağına öncelik vermek yerine, farklı ağların bir ekosistem içinde bir arada çalışmasını teşvik eder.
Cosmos ağı içinde oluşturulan her yeni bağımsız Blockchain yani “zone” Cosmos Hub’a bağlıdır. Cosmos Hub, bu zone’ların durumlarını takip eder ve günceller. Cosmos Hub, ATOM coin ile çalışan bir PoS Blockchain’idir.
Cosmos’u Kim Kurdu?
Cosmos ağı, İsviçre merkezli, açık kaynaklı Blockchain projelerine fon sağlayan Interchain Foundation (ICF) tarafından geliştirildi ve başlatıldı. Jae Kwon ve Ethan Buchman, 2014 yılında Cosmos ağını kurarken, Cosmos’u güçlendirecek olan Tendermint konsensüs algoritmasını geliştirdiler. Kwon ve Buchman Cosmos’un whitepaper’ını yazdı ve yazılımını 2019’da piyasaya sürdüler.
Interchain Foundation, 2017 yılında ATOM coin için iki haftalık bir ilk coin teklifi (ICO) düzenledi ve bu süre zarfında 17 milyon doların üzerinde fon topladı. Tendermint, projeyi geliştirmeye devam etmek için 2019 yılında bir A Serisi finansman turunda 9 milyon dolar topladı.
Cosmos Nasıl Çalışır?
Cosmos ağı, üç katmandan oluşmaktadır: Uygulama, ağ ve konsensüs. Uygulama katmanı işlemleri işler ve ağın durumunu günceller. Ağ katmanı, işlemler ve blockchainler arasındaki iletişimi sağlar.
Konsensüs katmanı ise düğümlerin sistemin mevcut durumu üzerinde anlaşmalarını sağlar. Bu katmanları birbirine bağlamak ve geliştiricilerin Blockchain uygulamaları oluşturmasına olanak tanımak için Cosmos, bir dizi açık kaynaklı araç kullanır.
Tendermint
Cosmos’un bu katmanlı tasarımının en önemli unsuru, geliştiricilerin sıfırdan kodlamadan blockchainler oluşturmasına olanak tanıyan Tendermint BFT motorudur. Tendermint BFT, Cosmos yazılımını çalıştıran bilgisayar ağı tarafından ağı güvence altına almak, işlemleri doğrulamak ve blokları Blockchain’e eklemek için kullanılan bir algoritmadır. Uygulamalarla, Application Blockchain Interface adlı bir protokol aracılığıyla bağlanır.
Tendermint Byzantine Fault Tolerance (BFT)
Tendermint’in merkezinde, Cosmos Hub’ı çalıştıran dağıtılmış bilgisayar ağını senkronize tutan bir PoS yönetim mekanizması olan Tendermint Core bulunur. Katılımcıların (“doğrulayıcı düğümler”), Blockchain’i çalıştırmak ve değişiklikler üzerinde oy kullanmak için önce ATOM coin stake etmeleri gerekir. Doğrulayıcı olabilmek için bir düğümün, ATOM coin stake eden en iyi 100 düğüm arasında yer alması gerekir. Oy gücü, stake edilen ATOM miktarına göre belirlenir.
Kullanıcılar ayrıca coin’lerini diğer doğrulayıcılara devredebilir, bu şekilde oylarını tahsis ederken aynı zamanda blok ödülünden bir kısmını kazanabilirler. Doğrulayıcılar, kullanıcıların oy tercihlerini değiştirebilmesi nedeniyle dürüst davranmaya teşvik edilir.
Cosmos Hub ve Zone’lar
Cosmos Hub, Cosmos ağında başlatılan ilk Blockchain olmuştur. Cosmos ağı içinde oluşturulan tüm bağımsız Blockchain’ler, yani zone’lar arasında aracı olarak hareket etmek üzere tasarlanmıştır. Her zone, kendi temel işlevlerini bağımsız olarak gerçekleştirebilir. Bu işlevler arasında hesapların ve işlemlerin doğrulanması, yeni coin’lerin oluşturulması ve dağıtılması ve kendi Blockchain’inde değişiklikler yapılması bulunur.
Cosmos Hub, ağ içindeki tüm zoneların durumlarını takip ederek aralarındaki birlikte çalışabilirliği sağlama görevini üstlenir.
Inter-Blockchain Communication Protocol (IBC)
Zonelar, Inter-Blockchain Communication (IBC) protokolü aracılığıyla Cosmos Hub’a bağlanır. Bu mekanizma, her bir bağlı zone arasında bilginin serbestçe ve güvenli bir şekilde hareket etmesini sağlar. Bir zone, Cosmos Hub’a bağlandığında, Hub’a bağlı diğer tüm zone’lar ile birlikte çalışabilir hale gelir. Bu, farklı uygulamalar, doğrulayıcılar ve konsensüs mekanizmaları olan blockchainlerin veri alışverişinde bulunabilmesi anlamına gelir.
Cosmos SDK
Cosmos ekibi ayrıca, geliştiricilerin Tendermint konsensüs algoritmasını kullanarak blockchainler oluşturmasına olanak tanıyan Cosmos yazılım geliştirme kitini (SDK) geliştirdi. SDK, blockchainlerde yaygın olan işlevleri (örneğin, staking, yönetim, tokenlar) sunarak karmaşıklığı azaltır. Geliştiriciler, istedikleri ek özellikleri eklemek için eklentiler oluşturabilirler.
Cosmos’un Avantajları
Cosmos’un en büyük avantajlarından biri, farklı Blockchain’lerin birlikte çalışabilirliğini sağlamasıdır. Bu sayede, çeşitli Blockchain’ler arasında veri ve coin transferi kolaylıkla gerçekleştirilebilir. Cosmos, merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan çalıştığı için daha güvenli ve şeffaf bir yapı sunar. Ayrıca, geliştiricilere özel Blockchain’Ler oluşturma imkanı tanıyan SDK’sı ile esnek ve ölçeklenebilir projelerin hayata geçirilmesini sağlar.
Cosmos’un bir diğer avantajı, kullanıcıların ve doğrulayıcıların ağı yönlendirme konusunda aktif rol alabilmesidir. ATOM coin sahipleri, ağ üzerindeki güncellemeler ve değişiklikler hakkında oy kullanabilirler. Bu, ağı daha demokratik ve katılımcı bir hale getirir.
Cosmos’un Dezavantajları
Cosmos’un bazı dezavantajları da bulunmaktadır. Bunlardan biri, ağın karmaşık yapısı nedeniyle yeni kullanıcılar için öğrenme eğrisinin yüksek olmasıdır. Ayrıca, ağ üzerindeki güvenlik ve performans sorunları zaman zaman gündeme gelebilir. Cosmos’un merkeziyetsiz yapısı bazı durumlarda karar alma süreçlerini yavaşlatabilir ve yönetim zorluklarına yol açmaktadır.
ATOM coin’lerin arzında bir üst sınır olmaması da bazı yatırımcılar için dezavantaj olarak görülmektedir. Enflasyon oranının değişken olması coin’in değerinde dalgalanmalara neden olabilmekte ve bu da yatırımcılar için risk oluşturmaktadır.
Cosmos Nasıl Alınır?
ATOM coin satın almak için birçok kripto para borsası bulunmaktadır. Öncelikle, güvenilir bir kripto para borsasına kaydolmanız ve kimlik doğrulama sürecini tamamlamanız gerekmektedir. Daha sonra, hesabınıza fiat para yatırarak veya başka bir kripto para ile değiştirerek ATOM coin satın alabilirsiniz.
Satın alma işlemi tamamlandıktan sonra ATOM coin’lerinizi borsada tutabilir veya daha güvenli bir cüzdana transfer edebilirsiniz. ATOM coin’leriniz stake ederek, ağa katkıda bulunabilir ve blok ödüllerinden pay alabilirsiniz. Stake işlemi için coin’lerinizi bir doğrulayıcıya devretmeniz gerekmektedir.
Cosmos Yorum
Cosmos, Blockchain’ler arası birlikte çalışabilirlik ve özelleştirilebilirlik konularında yenilikçi bir yaklaşıma sahiptir. Bu özellikleri, Cosmos’u kripto para dünyasında önemli bir oyuncu haline getirmektedir. Kullanıcılar ve geliştiriciler için sunduğu esneklik Cosmos’un benimsenmesini artırmaktadır.
Cosmos’un geleceği, sürekli gelişen teknoloji ve yeni projelerle daha da parlak görünmektedir. Geliştiriciler, Blockchain’Ler arası veri paylaşımını kolaylaştıran bu platformu kullanarak, daha fazla projeyi hayata geçirebilir ve ATOM’un değeri ve benimsenmesi zamanla artabilir.
Cosmos Geleceği
Cosmos’un geleceği, Blockchain’Ler arası birlikte çalışabilirlik ve özelleştirilebilirlik üzerindeki yenilikleriyle parlak görünmektedir. Sürekli gelişen teknoloji ve yeni projelerle, Cosmos ağı ve ATOM coin, kripto para dünyasında önemli bir rol oynamaya devam edecektir.
Geliştiriciler, Blockchain’ler arası veri paylaşımını kolaylaştıran bu platformu kullanarak, daha fazla projeyi hayata geçirebilir ve ATOM’un değeri ve benimsenmesi zamanla artabilir. Cosmos’un vizyonu, farklı Blockchain’lerin bir arada çalıştığı bir ekosistem yaratmak olduğundan bu hedefe doğru attığı adımlar gelecekte daha fazla yeniliğe ve gelişime öncülük edecektir.