Bittensor (TAO), yapay zeka (AI) ve makine öğrenimi (ML) modellerinin oluşturulması, eğitilmesi, paylaşılması ve ticaretinin yapıldığı merkeziyetsiz bir Blockchain ağıdır. Bu protokol, sınırları olmayan bir sinir ağı oluşturmak amacıyla yapay zeka modellerini bir araya getirerek global bir ekosistem yaratmayı hedefler. Bittensor, bilgi paylaşımı ve katılımı teşvik ederek yapay zeka yeniliklerini hızlandırmayı amaçlamaktadır.
Bittensor Nedir?
Bittensor, açık bir eşten eşe (P2P) ekosistem olarak çalışır ve yapay zeka ile makine öğrenimi modellerinin merkeziyetsiz bir ortamda geliştirilmesine olanak tanır. Bu protokol, dijital bir kolektif zihin olarak düşünülebilir ve dağıtık ağlar, bilgi paylaşımı ve katılımı teşvik eden mekanizmalarla yapay zeka inovasyonunu yönlendirmeyi amaçlar.
Merkezi Yapay Zeka Sorununu Çözme
Günümüzde yapay zeka modellerinin eğitilmesi, büyük miktarda hesaplama gücü ve veri gerektirir. Bu da yalnızca büyük şirketlerin erişebildiği bir lüks haline gelmiştir. Google, IBM veya Microsoft gibi dev şirketler bu kaynakları ellerinde tutar. Bu durum yapay zeka modellerinin belirli bir grup içinde yoğunlaşmasına neden olmaktadır.
Bittensor, yapay zeka ve makine öğrenimini kamu malı haline getirerek işbirliğine dayalı ve P2P etkileşimlerine dayanan bir yapı oluşturmayı hedeflemektedir. Bu sayede yapay zeka kurumsal izinli çerçevelerle sınırlı kalmadan daha hızlı gelişebilir.
Bittensor’un Amaçları
Bittensor, merkeziyetsizlik vaadi üzerine inşa edilen birkaç amacı gerçekleştirmeyi hedefler:
- Yapay zeka ve makine öğrenimi modellerinin gelişim hızını artırmak.
- Yapay zekayı açık kaynaklı ve kamuya açık hale getirmek.
- Makine zekasının üretimi ve eğitimi için bir P2P pazar yeri oluşturmak.
- Yapay zeka uzmanlarının etkileşimini teşvik etmek ve bilgi damıtımına katkıda bulunarak daha güçlü yapay zeka modellerinin geliştirilmesini sağlamak.
- Bireysel bilgi katkılarını ve katılımı teşvik ederek yapay zeka için merkeziyetsiz bir ekonomi oluşturmak.
- Açık kaynaklı bir platformda sınırları olmayan bir sinir ağı inşa etmek.
Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi Nedir?
Yapay zeka ve makine öğrenimi, insan zekasını taklit etmeyi amaçlayan teknolojilerdir ancak bu iki kavram arasında bazı temel farklar vardır.
Yapay Zeka
Yapay zeka, insan benzeri bilişsel işlevler ve zekaya ulaşabilecek bilgisayarlar ve algoritmalar geliştirmeyi amaçlayan geniş bir kavramdır. Yapay zeka, konuşulan veya yazılı dili analiz etme, anlama ve yanıt verme yeteneğine sahip olmayı hedefler.
Makine Öğrenimi
Makine öğrenimi, yapay zekanın bir alt kümesi olup, algoritmalar kullanarak otomatik olarak içgörüler öğrenme, veri desenlerini tanıma ve deneyimle iyileşme yeteneğine sahiptir. Makine öğrenimi algoritmaları ek veriyle eğitim alarak zamanla performanslarını artırabilir.
Yapay zeka, OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT’nin piyasaya sürülmesinin ardından sıcak bir konu haline gelmiştir. ChatGPT, yalnızca beş gün içinde 1 milyon kullanıcıya ve yaklaşık iki ay içinde 100 milyon kullanıcıya ulaşarak en hızlı büyüyen yapay zeka uygulaması olmuştur.
Bittensor Nasıl Çalışır?
Bittensor’un merkeziyetsiz ağı, katılımcılar arasında makine öğrenimi modellerinin değişimini sağlar. Bu ağda üç ana oyuncu bulunur:
Madenciler
Bittensor protokolündeki yapay zeka görevleri, madenciler olarak bilinen kişilere ait çeşitli makineler tarafından ele alınır. Madenciler, makine öğrenimi modellerini ve hesaplama kaynaklarını ağa paylaşarak TAO coin adı verilen Bittensor’un ana ağ varlığı ile ödüllendirilir.
Kullanıcılar
TAO coin, aynı zamanda yapay zeka tarafından soru sormak veya görev yaptırmak için kullanılır. Bir soru sorulduğunda, ağ bir uzlaşma mekanizması kullanarak en iyi yanıtı belirler ve bu yanıt çeşitli parametrelere göre otomatik olarak değerlendirilir.
Doğrulayıcılar
Madencilerin yanı sıra doğrulayıcılar da Bittensor ağında önemli bir rol oynar. Görevleri, madenciler tarafından sağlanan yanıtları ve tahminleri doğrulamak, verilerin ve modellerin bütünlüğünü ve kalitesini sağlamaktır. Doğrulayıcılar, madencilerden gelen yanıtları değerlendirerek ödüllendirilirler. Bittensor doğrulayıcılarının listesini burada bulabilirsiniz.
Bittensor Alt Ağları
Bittensor, merkeziyetsiz alt ağlar ağı olarak yapılandırılmıştır. Her alt ağ belirli bir konuya odaklanır ve madenci rekabetini teşvik eden bir teşvik mekanizmasına dayanır. Örneğin, metin isteme alt ağı, alt ağ doğrulayıcıları tarafından yapılan istemlere en yüksek kalitede metin yanıtları üreten madencileri ödüllendirir. Şu anda 32 alt ağ bulunmaktadır.
Alt ağlar, klasik sinir ağlarını andıracak şekilde tasarlanmıştır. Bir düğüm bir alt ağ doğrulayıcısını veya bir alt ağ madencisini temsil edebilir. Her düğüm bir nöron olarak adlandırılır ve birlikte global bir sinir ağı oluştururlar.
Doğrulayıcılar, bir alt ağın giriş katmanındaki düğümleri temsil eder ve dış dünyadan gelen girdileri alır. Madenciler ise “gizli katman”ı oluşturur ve sadece doğrulayıcılarla iletişim kurar. Doğrulayıcılar kendi aralarında iletişim kuramazlar, bu durum madenciler için de geçerlidir.
TAO Coin Nedir?
TAO coin, Bittensor ağının ana ağ varlığıdır ve çeşitli amaçlara hizmet etmektedir. TAO, madencilerin çeşitli görevleri yerine getirmeleri ve hesaplama gücünü paylaşmaları için teşvik edilmesini sağlar.
Doğrulayıcı olmak isteyen katılımcıların öncelikle TAO coin stake etmeleri gerekmektedir. Bu, dürüst davranışı teşvik etmek için bir teminat formudur. Bir diğer staking türü ise delegasyondur. TAO coin sahipleri, alt ağ doğrulayıcılarına tokenlerini devrederek ödüller kazanabilirler.
TAO sahipleri, değişiklik önerme ve protokol yükseltmeleri üzerinde oy kullanma hakkına sahiptir. Dahası TAO, işlem ücretleri ve akıllı sözleşmelerin çalıştırılması için kullanılır. Dahası Bittensor ağı tarafından sağlanan makine öğrenimi hizmetleri için de ödeme aracı olarak kullanılır.
Bittensor’un Avantajları
Bittensor, merkezi yapay zeka modellerinin aksine, herkesin katkıda bulunabileceği açık bir ekosistem sunar. P2P etkileşimleri ve bilgi paylaşımı sayesinde yapay zeka modelleri daha hızlı geliştirilir. TAO ile madencilerin ve doğrulayıcıların ödüllendirilmesi, ağın sürekli olarak yüksek kaliteli veri ve modeller üretmesini sağlanır.
Bittensor’un Dezavantajları
Merkeziyetslzi ağların yönetimi ve güvenliği, merkezi sistemlere göre daha karmaşıktır. TAO gibi kripto paraların değeri piyasa dalgalanmalarına karşı hassastır, bu da ekonomik sürdürülebilirlik için bir risk oluşturabilir.
Ayrıca geleneksel yapay zeka geliştirme yöntemlerine alışmış olanlar için Bittensor’un P2P ve merkeziyetsiz yapısına adapte olmak zaman alabilir.
Bittensor Nasıl Alınır?
Bittensor’un ana ağ varlığı TAO, çeşitli kripto para borsalarından alınıp satılmaktadır. TAO coin almak için bir kripto para cüzdanı oluşturmanız ve bu borsalarda hesap açmanız gerekmektedir. TAO, BTC veya ETH gibi popüler kripto paralarla takas edilebilir.
Bittensor Yorum
Bittensor, yapay zeka ve makine öğrenimi alanında devrim yaratma potansiyeline sahip yenilikçi bir projedir. Merkeziyetsiz yapısı ve teşvik mekanizmaları sayesinde daha hızlı ve daha işbirlikçi bir yapay zeka geliştirme süreci vaat etmektedir.
Bittensor Geleceği
Bittensor, yapay ve makine öğreniminin geleceğinde önemli bir rol oynayabilir. Merkeziyetsiz ve açık kaynaklı yapısı, daha geniş bir katılımı ve daha hızlı bir inovasyonu mümkün kılar. TAO coin’in değeri ve ekosistemin başarısı, bu yenilikçi yaklaşımın ne kadar benimseneceğine bağlı olarak şekillenecektir.
Özetle Bittensor, yapay zeka ve makine öğrenimi modellerinin gelişimini hızlandırmayı ve daha geniş bir kitleye ulaşmayı hedefleyen yenilikçi bir Blockchain ağı olarak öne çıkmaktadır. Merkeziyetsiz yapısı ve çeşitli teşvik mekanizmaları sayesinde yapay zekanın geleceğinde önemli bir rol oynaması bekleniyor.
