Çekya Adalet Bakanı Pavel Blazek karanlık ağda faaliyet göstermiş uyuşturucu kaçakçısı Tomas Jirikovsky’den gelen ve kaynağı araştırılmadan kabul edilen Bitcoin’in satışından doğan sert tepkiyi kaldıramadı. Bakan seçimler yaklaşırken hükümetin itibarını zedelememek için 30 Mayıs’ta görevini bıraktı. Adalet Bakanlığı 28 Mayıs’ta yaklaşık 500 Bitcoin’i müzayedeyle satarak 1 milyar Çek korunası yani yaklaşık 45 milyon dolar toplandığını duyurmuştu. Gelirin adalet sisteminin dijitalleşmesi ve personel lojmanı gibi projelere aktarılacağını açıklamıştı. Ancak yerel basın çok geçmeden kripto paraların 2017’de Sheep Marketplace soruşturmasından hüküm giyen Jirikovsky’ye ait olduğunu ortaya çıkardı. Muhalefet skandalı “ağır ihmal” diye nitelendirirken polis de bağışın kökenini araştırmaya koyuldu.
Mahkumun Bitcoin Bağışı Krize ve İstifaya Neden Oldu
Blazek Mart ayında Jirikovsky’nin avukatının taşıdığı “pişmanlık göstergesi” teklifini tereddütsüz kabul etti. Kaynak sorgulanmadı. Resmi teyit mekanizmaları devreye sokulmadı. Savunmasında “doğrulama imkanım yoktu” dedi ama tepki çığ gibi büyüdü. Siyasi rakipleri bir bakanın kara para ihtimalini göz ardı edemeyeceğini hatırlatarak sorumluluğun büyüklüğünü vurguladı. Hükümet ortakları da konuşulan rakamın büyüklüğüne işaret etti. Neredeyse ülke bütçesinde tek kalemde fark yaratacak meblağ söz konusuydu.
Kamuoyu baskısı artarken Başbakan Petr Fiala “hatayı sahiplenme” vurgusuyla Blazek’le arasına mesafe koydu. Soruşturma resmen başlatıldı. Savcılar Jirikovsky’nin 2021’de serbest bırakıldıktan sonra tuttuğu kripto paraların Nucleus adlı başka bir yasa dışı platformla bağlantılı olabileceği ihtimalini inceliyor. Blazek suçlamaları reddedip “etik bariyerleri zedelemedim” iddiasını sürdürse de koltuğunu koruyamadı. İstifa kararı yaklaşan genel seçim öncesi koalisyonu büyük bir tartışmadan kurtardı.
Yeni Kripto Yasası Gölgesinde Büyük Siyasi Sarsıntı
Skandal Prag yönetiminin Avrupa Birliği’nin MiCA düzenlemesiyle uyumlu ilk kapsamlı kripto para yasasını imzalamasa çok kısa süre sonra patladı. 6 Şubat’ta yürürlüğe giren yasa vergilendirme süreçlerini sadeleştirip yenilikçi projeleri teşvik etmeyi hedefliyor. Blazek olayıysa “temiz sayfa” vaadine leke düşürerek kripto para ekosisteminin denetim mekanizmalarının ne kadar kırılgan olduğunu gösterdi. Mevzuata güven tazelemek için hükümetin şeffaflık adımlarını hızlandırması gerektiğini savunuyor.
Çekya’daki çalkantı, küresel arenada da yankı buldu. Bitcoin savunucusu Max Keiser, Strive ve Trump Media gibi şirketlerin hazine stratejilerini eleştirip “Michael Saylor kadar ayı piyasalarına dayanamazlar” uyarısında bulundu. Öte yandan IMF Pakistan’ın 2.000 megavatlık elektrik tahsisini Bitcoin madenciliğine ve yapay zeka veri merkezlerine yönlendirme kararını mercek altına aldı. Fon, İslamabad yönetimiyle yürüyen kredi görüşmelerinde enerji ve düzenleme risklerinin masaya yatırılacağını duyurdu. Tüm bu gelişmeler kripto para piyasasının siyasetten enerji politikalarına uzanan çok katmanlı etkisini bir kez daha gözler önüne serdi.
